زهره فرزانگان - دانشجوی کارشناسی ارشد
حسین میرسیدحسینی - استادیار گروه مهندسی علوم خاک دانشکده مهندسی آب وخاک پردیس کشاورزی و
غلامرضا ثواقبی - استادیار گروه مهندسی علوم خاک دانشکده مهندسی آب وخاک پردیس کشاورزی و

آلودگی خاکها به فلزات سنگین با توجه به اثرات آن در به خطر افتادن سلامتی انسانها،سمیت گیاهان و اثرات طولانی مدت که در حاصلخیزی خاک می گذارند ،یک نگرانی جهانی است .تکنولوژیهای پالایشی رایج بطور کلی پر هزینه وغیر اقتصادی می باشند.. بنابراین نیاز برای بکار گیری روشهای موثرتر که پالایش مکانهای آلوده به فلز را در محل انجام دهند وجود دارد(3). یکی از تکنیک هایی که در طی دو دهه پیش توسعه پیدا کرده phytoremediation یا گیاه پالایی است که در آن از طریق کشت گیاهان مناسب در جهت پاکسازی ، جذب و خارج ساختن آلاینده ها از خاک اقدام می گردد(1). صرفنظر از نوع گیاه مورد استفاده در این روش قابلیت دسترسی فلزات سنگین برای گیاهان بعنوان یک فاکتور کلیدی محدود کننده در کارایی روش گیاه پالایی مورد توجه است(3). تحقیقات جدید نیز حاکی از آن است که صرف نظر از نوع گیاه عوامل مختلفی بر میزان کارایی گیاه پالایی موثرند..بکار گیری اصلاح کننده های آلی و معدنی در خاک سبب تغییر درحلالیت فلزات سنگین و تجمع بعدی شان در گیاه می گردد که در این حالت میزان phytoextraction افزایش می یابد. برخی از محققین برای افزایش قابلیت دسترسی فلز استفاده از کمپلکس های آلی مثل DTPA و EDTA را پیشنهاد نمودند(3 ). اثرات کاربرد گوگرد در منطقه رشد ریشه گیاهان تنباکو، ذرت و تاج خروس در تغییر غلظت عناصر Cd و Zn و تاثیر بکار بردن اسید های آلی سیتریک و مالیک در یک خاک آلوده به کادمیوم در جذب آن توسط گیاه ذرت درمقایسه با تاثیر آمینو اسیدها ،آسپارتیک وگلیسین نیز مورد مطالعه قرار گرفته است(4و3) اثرکود سولفات آمونیوم برمیزان phytoextraction فلزات بخصوص برای کادمیوم و روی از خاکی که در آن گیاهان چند ساله کاشته شده بودند نیز مورد بررسی قرار گرفته است( 5 )، با توجه به منابع موجود و نتایج ارائه شده به نظر می رسد که در زمینه بکار گیری گیاهان مختلف در جهت کاهش آلودگی خاک نیاز به تحقیقات جامع تری وجود دارد که می تواند با توجه به تنوع آلودگی ها ، نوع خاک و گیاه و عوامل موثر در کارایی این روش نتایج متفاوتی داشته باشد.