هاجر مریخ پور - مدرس محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
مهرداد چراغی - عضو هیئت علمی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
گلناز مخفی - دانشجوی کارشناسی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

استفاده از پسابهای صنعتی و خانگی در اراضی کشاورزی در سالیان اخیر موجب نگرانیهایی مبنی بر آلودگی خاک و آبهای زیرزمینی شده است. به منظور بررسی تأثیر پساب شهرک صنعتی ویان همدان بر روی برخی خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاکهای منطقه و بررسی وسعت و عمق تأثیر این پساب از منطقه ای که مستقیما″ تحت تأثیر این پساب قرار داشت تا طول 15 کیلومتر و از هر کیلومتر از مسیر در چهار عمق مختلف (50-0، 100-50، 150-100، 200-150سانتی متری) نمونه برداری به عمل آمد. نمونه ها به منظور بررسی میزانpH ، هدایت الکتریکی، کاتیونهای سدیم، کلسیم، منیزیم و آنیون کلر به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج آزمایشات تفاوت معنی داری را بین میزان pH و غلظت سدیم در ابتدای مسیر تا کیلومتر 500+2 و ادامه مسیر تا کیلومتر 15 را نشان داد( p<0/05 ). در ادامه بررسی ها در رابطه با غلظت سدیم و افزایش pH نسبت به عمق، در ابتدای مسیر که با محدودیت آب زیرزمینی مواجه نبود، مجددا″ افزایش معنی داری در سطح خاک تا عمق 50 سانتی متری در مقایسه با عمق 200-150 سانتی متری مشاهده شد( p<0/05 ). اما در قسمت هایی از مسیر که سطح آب زیرزمینی بالا بود این تفاوت معنی دار نبود. در مورد غلظت کلسیم ،منیزیم و کلر ضریب همبستگی در بعضی موارد مثبت و در بعضی موارد منفی بود. نهایتا″ تأثیر پساب شهرک صنعتی ویان در مورد افزایش pH و سدیم محلول و به دنبال آن افزایش سدیم تبادلی و در نتیجه تخریب ساختمان خاک خصوصا″ در مناطقی که به طور مستقیم تحت تأثیر این پساب بودند منفی ارزیابی شد.

pH ، سدیم، پساب صنعتی