محمدسعید مقدسی
سیدمحمدرضا علوی مقدم
رضا مکنون
عبدالرضا مقدسی

یکی از آلاینده های مهم آب ز یرزمینی در ایران و بسیاری از نقاط جهان که از این منبع بـه عنـوان آب آشامیدنی استفاده مینمایند نیترات است . میزان نیتـرات در آب زیرزمینـی در اثـر ورود آلاینـده هـای مختلف مانند فاضلاب انسانی و مواد زاید شهری و صنعتی به شـدت بـالا رفتـه و مـی توانـد اثـرات نـا مطلوبی را بر سلامت انسان ( خصوصا کودکان ) و سایر موجودات زنده بگذارد . بنــا بــر گزارشــات موجــود، غلظــت نیتــرات در منــابع آب بــسیاری از شــهرهای کــشور ماننــد تهــران ،مشهد،رشت،ساری،اصفهان،همدان و اراک افزایش قابل توجهی پیدا کرده است . اولین قدم در حـل هـر معضل زیست محیطی، داش تن اطلاعات جامع در خصوص آن میباشد تا بتوان راه حلهـای علمـی بـرای حل مشکل ارائه داد . هدف از انجام این تحقیق، بررسی وضـعیت موجـود غلظـت یـون نیتـرات در آب آشامیدنی شهر اراک و پیشنهادات اولیه جهت کاهش اثرات منفـی ایـن آلاینـده میباشـد . نتـایج اولیـه حاصل از این تحقیق نشان میدهد که متاسفانه تقریبا در اکثر نمونه ها غ لظت نیترات بـالاتر از مقـادیر حداکثر استاندارد است . میانگین غلظت نیترات در کلیه مناطق یاد شده در فصول زمـستان وبهـار بـه ترتیب 13,61 و 13,84 میلی گرم در لیتر ( بر اساس واحـد نیتـرو ژن ) بدسـت آمـد . همچنـین براسـاس محاسبات اولیه ارتباط مشخصی بین بالا بودن غلظت نیترات وعوامل تولید کننده آلودگی که مهمترین آنها فاضلابهای خانگی هستند بدست آمد . نتایج به دست آمده بیانگر آلودگی آب آشامیدنی این شهر به یون نیترات میباشد . ضروری است تمهیدات علمی کوتاه مدت ( مانند استفاده از سیستم هـای تـصفی ه خانگی یا کمک به گسترش واحد های کوچک تصفیه آب ) ویـا دراز مـدت ( ماننـد تـسریع در احـداث تصفیه خانه فاضلاب شهر اراک ) جهت کاهش اثرات منفی آلودگی آب بـه نیتـرات مـورد ارزیـابی قـرار گیرد .

آب زیرزمینی ، نیترات ، شهر اراک ،راهکارهای مدیریتی