محمدعلی سالاری
یدالله نیک پور
علی صدوق نیری

در این تحقیق رسوبات رودخانه شفا رود استان گیلان واقع در هشتپر طوالش در سال 1385 جهت تعیین غلظت عناصر سنگین، منشا عناصر و شدت آلودگی عناصر مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفتند. . در رسوبات منطقه مورد مطالعه میانگین نتایج حاصل، غلظت 3/1±50/75، 0/46±20/25، 2/5±35/25 و 3±59 بر حسب ppm وزن خشک برای فلزات نیکل ، سرب، مس و روی را نشان داد. گر چه از سال 1350 مقایسه نتایج غلظت عناصر سنگین با استاندارد های جهانی رایج بوده است، لیکن نتایج تحقیق نشان می دهد که استفاده از میانگین های غلظت عناصر سنگین در پوسته زمین و رسوبات جهانی روش مناسبی جهت برآورد میزان آلودگی در مناطق مورد مطالعه نمی باشد. غلظت عناصر سنگین در رسوبات رودخانه شفا رود توسط واحدهای زمین شناسی منطقه تحت کنترل می باشد و در این میان واحدهای آلی نقش بیشتر و مهمتری نسبت به دیگر واحدهای زمین شناسی منطقه دارد. همچنین مواد آلی طبیعی نیز در جذب عناصر و تولید پیوند آلی – فلزی موثر بوده اند. به علت تاثیر مواد آهکی بر غلظت عناصر، مشاهده می شود که بطور کل غلظت های بدست آمده در منطقه نسبت به میانگین جهانی کمتر است. بدین ترتیب خوشبختانه اثری از آلودگی فلزی در رودخانه شفا رود مشاهده نگردیده است . شاخص ژئوشیمیایی مولر نیز موید این امر بوده و خروجی محاسبات این شاخص، شدت آلودگی عناصر سرب، نیکل، مس و روی را در رده غیر آلوده نشان می دهد.

فلزات سنگین، رسوبات، آلودگی، شفا رود