ناهید حیدریان دانا - دانشجوی کار شناسی ارشد بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی
عبدالرحیم پرورش - عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

روند رو به گسترش تولید زباله های بیمارستانی وفقدان استراتژی وقانونمندی لازم برای مدیریت زباله های بیمارستانی ازیک سووبی توجهی به مراحل جمع آوری ونگهداری ؛حمل ودفع صحیح اینگونه زباله ها محیط زیست را با مخاطرات جدی روبرو نموده است. نتایج این تحقیق با هدف بررسی کمی وکیفی زباله های بیمارستانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران در شهرستان ساری ؛میتواند راهکار مناسبی جهت مدیریت صحیح زباله های بیمارستانی ارائه دهد وسبب ارتقائ آن گردد. مواد وروشها: در این پژوهش 4بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران در شهرستان ساری بر اساس مطالعه توصیفی وتحلیلی مورد بررسی قرار گرفتند.جمع آوری اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه با تکنیک مشاهده ومصاحبه اانجام شد .توزین زباله به مدت 7روز در تابستان و7روز در زمستان انجام گردیدونتایج با استفاده ازنرم افزار spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. طبق بررسیهای بعمل آمده روزانه بطور متوسط 1402 کیلوگرم زباله در 4 بیمارستان مورد پژوهش شهر ساری تولید می شود که 35/2%در بیمارستان امام (ره)؛26/6%در بیمارستان بوعلی؛24/1%دربیمارستان شهید زارع و16/9%در بیمارستان فاطمه الزهراتولید می شود.ازمیانگین 1402کیلو گرم در روز زباله در 4بیمارستان،34/7%زباله عفونی،0/74%زباله نوک تیز وبرنده،0/61%زباله پاتولوژیک و64/59% پسماندهای معمولی ومقدار ناچیزی زباله های شیمیایی ودارویی راتشکیل میدهند. بیشترین مقدار زباله عفونی ( 140 کیلوگرم در روز ) در بیمارستان شهید زارع و کمترین مقدار آن (99کیلوگرم در روز)در بیمارستان فاطمه الزهرا (س) می باشد. سرانه تولید زباله به ازای هر تخت فعال در بیمارستانهای موردپژوهش شهر ساری از8/1 کیلوگرم در روز در بیمارستان امام خمینی (ره) تا 1/6 کیلوگرم در روزدر بیمارستان فاطمه الزهرا (س) متغیر است. میانگین سرانه تولید زباله 1/7 کیلوگرم در روز به ازای هر تخت فعال بدست آمد که شامل 0/6زباله عفونی , 1/01زباله معمولی ؛ 0/01 زباله نوک تیز و برنده و 0/01 زباله پاتولوژیک ومقدار ناچیزی زباله شیمیایی ودارویی می باشد.در 100%بیمارستانهای مورد پژوهش طرح تفکیک زباله انجام می گردد.در 100%ازبیمارستانهای مورد پژوهش از زباله دانهای پلاستیکی درب دار به همراه کیسه زباله استفاده می شود.50%از بیمارستانهای مورد پژوهش جایگاه موقت زباله مناسب نداشتندوتنها در25%از Safety boxمناسب جهت جمع آوری زباله نوک تیز وبرنده استفاده می شود.در75% بیمارستانها از بین های چرخ دار مناسب جهت جمع آوری زباله از بخشها استفاده میکنند.100%بیمارستانها زباله سوز دارند اما 50%آنها دارای دستگاه زباله سوز باعملکردنسبتا" مطلوب میباشند.جایگاههای موقت زباله موجود فاقد سیستم خنک کننده ؛سیستم دفع شیرابه وعلائم هشدار دهنده وتهویه مناسب میباشند بحث ونتیجه گیری: طبق تحقیق به عمل آمده حدود 38/0%از زباله های شهری ساری؛ زباله های بیمارستانهای مورد پژوهش است ویافته ها نشان میدهد که وضعیت مدیریت موادزائد در بیمارستانهای مورد پژوهش مطلوب نمی باشد . پیشنهادات: آموزش پرسنل ،ییمارستان وخدمات جهت اعمال مدیریت صحیح مواد زائد جامد؛بهبود وضعیت جمع آوری زباله با خرید Safety Box وبین ها ی چرخدار مناسب جمع آوری زباله ؛احداث جایگاه موقت زباله مطابق با دستور العملهای وزارت بهداشت ودرمان ؛امحائ نهایی زباله توسط یکی ازروشهای غیر سوز از جمله میکروویو یا اتوکلاو جهت بهبود وضعیت موجود مواد زائد جامد بیمارستانی شهرساری ونیز تعمیم آن به کل بیمارستانهای استان پیشنهاد شده است.

بیمارستان ؛زباله های بیمارستانی ؛تفکیک زباله ؛جایگاه موقت زباله ؛زباله های عفونی.