زهرا طالب زاده - اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی
محسن شهریاری
حسن مهدیزاده

کانیهایی که دارای بافت الیافی بوده و اصطلاحاً آزبست نامیده می‌شوند بدلیل داشتن خصوصیات ویژه‌ای نظیر مقاومت شیمیایی و حرارتی بالا، استحکام کششی زیاد و …تاکنون در بیش از سه هزار فراوردة متفاوت بمصرف رسیده است. اما علیرغم مصرف زیاد آن در گذشته، امروزه بدلیل عوارض نامطلوب زیست محیطی و انتشار الیاف زیان‌آور آن، چه در خلال فرایندهای فراوری و تولید و چه در تهیة محصولات آزبستی و حتی مصرف آنها، ‌استفاده از این ماده در بسیاری از موارد محدود و حتی در برخی کشورها منجمله ایران ممنوع گردیده است. مطالعات پزشکی در مورد آسیب زایی آزبست نشان میدهد که تماس شغلی با آزبست می تواند اختلالاتی از قبیل آزبستوزییس، سرطان ریه، مزوتلیوم سرطان پرده های صفاقی جنبی و تغییرات خوش خیم پرده جنبی را ایجاد کند. مصرف وسیع آزبست در صنایع عایق سازى و ساختمان این آلودگى را بیشتر کرده است. آزبست سبب دوام و استحکام سیمان و پلاستیک مى شود و براى جلوگیرى از حریق کاربرد مهمى دارد و با توجه به کاربرد گوناگون آزبست در زندگى متنوع امروز مانند استفاده از این ماده خطرناک در لنت ترمز و صفحه کلاج خودروها تمام افراد شهرنشین در معرض خطر آلودگى به آن هستند. تولید آزبست در جهان هرساله پنج میلیون تن برآورد مى شود. گزارش سازمان بین المللى کار (ILO) حکایت از آن دارد که مواد خطرناک سالانه موجب مرگ ۴۴۰ هزار کارگر مى شود. در این میان فقط آزبست عامل از دست رفتن جان حدود ۱۰۰ هزار کارگر در جهان است.

آزبست ،پنبه نسوز ،پنبه کوهی