ادوین صفری
غلامرضا اسدالله فردی
فاطمه جقتایی

با توسعه و افزایش رفاه در شهرها نیاز انسان به مواد مصرفی و در نتیجه تولید مواد زائد که خود از عوامل آلودگی محیط زیست بشمار می آید روز به روز بیشتر می شود . یکی از روش ها برای دفع مواد زاید جامد دفن بهداشتی زباله می باشد . در محل های دفن زباله در نتیجه تجزیه بیولوژیکی مواد آلی موجود در زباله ها، انواع گازهایی تولید می گردند که قسمت اعظم این گازها را متان و دی اکسیدکربن تشکیل می دهند . این گازها بعلت ایجاد اثرات گلخانه ای، از جمله منابع آلوده کننده محیط زیست بشمار می روند . لذا انجام مطالعات دقیق در جهت شناخت هر چه بیشتر میزان انتشار این گازها از مراکز دفن زباله و اثرات ناشی از آنها در جهت ایجاد راهکارهای مفید برای کنترل و مدیریت صحیح آنها لازم و ضروری می باشد . در این تحقیق انتخاب گزینه ای مناسب در جهت کاهش گاز متان در محل دفن زباله شهر رشت واقع در منطقه سراوان، در 20 کیلومتری جنوب شهر رشت مد نظر قرار گرفته است . با کنترل و کاهش گاز متان علاوه بر کاهش انتشار آلودگی گلخانه ای و قرارگیری در راستای توسعه پایدار در کشور، شرایط استفاده از مکانیزم توسعه پاک که با هدف کمک به کشورهای در حال توسعه در پروتوکل کیوتو مطرح شده فراهم می گردد . اینترتیب بخشی از هزینه مدیریت مواد زائد با سود اقتصادی حاصل از این مکانیزم تأمین خواهد گردید . در راستای رسیدن به این اهداف، تخمین میزان و روند تولید گاز در این محل دفن با استفاده از نرم افزار LandGEM انجام و پتانسیل تولید انرژی برای گاز متان برآورد گردیده است . سپس دو گزینه ( سوزاندن گاز متان ) و ( استفاده از متان بعنوان منبع انرژی ) ، به لحاظ میزان کاهش آلودگی و بهره اقتصادی حاصل از مکانیزم توسعه پاک با یکدیگر مقایسه و مناسب ترین گزینه برای کاهش انتشار متان حاصل از این محل دفن انتخاب گردیده است . نتیجه حاصل از این تحقیق نشان دهنده این است که با وجود نیاز به سرمایه گذاری بالا برای تولید انرژی ازگاز حاصل از محل دفن زباله، میزان کاهش آلودگی دراین گزینه بیشتر و به این طریق با مبلغی که به ازای این کاهش آلودگی و به واسطه مکانیزم توسعه پاک از بانک جهانی دریافت می گردد بخش قابل توجهی از این هزینه جبران می شود . محاسبات نشان می دهد که این گزینه نسبت به گزینه سوزاندن متان دارای ارجحیت می باشد .

مکانیزم توسعه پاک، متان، دفن بهداشتی، مواد زائد، LandGEM