محمداسماعیل کمالی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهشکی، دانشگاه تربیت مدرس
مصطفی عصاری - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهشکی، دانشگاه تربیت مدرس
کوروش محمدی - دانشیار، گروه محیط زیست، پژوهشکده مهندسی آب، دانشگاه تربیت مدرس

بیش از 31 درصد از ذخایر آب شیرین جهان را منابع آب زیرزمینی تشکیل میدهند . بهره برداری بیش از اندازه و آلودگی به فاضلابهای کشاورزی و خانگی، بررسی زیست محیطی آنها را ضروری نموده است . از اینرو، با جمع آوری پارامترهای کیفی نمونههای آب 113 حلقه چاه مربوط به سه آبخوان کرج، هشتگرد و اشتهارد و تهیه یک پایگاه داده یکپارچه در محیط ،GIS به بررسی نحوه پراکندگی آلودگیهای مختلف اقدام شده است . جهت بررسی یکنواختی دادهها و تهیه نقشههای توزیع مکانی، پارامترهای مختلف کیفی آب مانند ) Na ، Ca ، Mg ، K ، Co3 ، Hco3 ، So4 ، CL ، PH ، EC ، ) SAR اندازهگیری شده و با استفاده از روشهای آماری و زمین آماری مانند IDW و کریجینگ، توزیع مکانی آنها بررسی گردید . در این رابطه پس از برازش یک نیمتغییرنمای تجربی بر دادههای موردنظر، نتایج، با توجه به کمترین مقدار RMSEP قیاس گردیده و مشخص شد که مدل گوسی بهترین برازش و روش IDW بهترین تخمین را برای اغلب دادهها دارا بودهاند . سپس این اطلاعات در محیط GIS به صورت نقشههای رستری و خطوط همتراز نمایش داده شده و مناطق دارای آلودگیهای بیش از حد استاندارد مشخص گردید . نتایج نشان داد که در مراکز تجمع آلودگی همانند نزدیکی به رودخانه شور، مقادیر پارامترهای کیفی بسیار بالا بوده که نشان دهنده آلوده بودن محیط آبخوان مخصوصاً آبخوان اشتهارد میباشد . در انتها نیز پهنه بندی کیفی آب زیرزمینی در محیط GIS انجام شده و از نقشه های به دست آمده جهت تخمین میزان آلودگی در نقاط فاقد آمار استفاده شده است .

آلودگی آب زیرزمینی،کیفیت آب، زمین آمار، GIS ، محیط زیست، توزیع مکانی