حسن نورافکن - هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد
سمیه حسنی دستگیری - دانشجوی کارشناسی علوم باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد

یکی از معیارهای سلامت سبزیجات عدم تجم ع نیترات در آن ها می باشد . مصرف نیتروژن به منظور نگهداری حاصلخیزی خاک و تولید محصول ضروری است ولی در صورت استفاده بی رویه از آن میتواند سلامت انسان را به خطر بیاندازد . عمده نیترات مصرفی انسان، از راه آب آشامیدنی، گوشت های فرآوری شده و سبزیجات وارد بدن انس ان می گردد و در این بین، سبزی های مصرفی، عمده نیترات ورودی به بدن را تامین می کنند . نیترات در دستگاه گوارش تحت تاثیر باکتری ها به یون نیتریت تبدیل می شود . نیتریت در ترکیب با هموگلوبین خون و تشکیل مت هموگلوبین، شانس انتقال اکسیژن به سلول ها را کاهش داده و ب اعث عارضه تنگی نفس و در حالت حاد خفگی می شود . نیتریت در ترکیب با تعدادی از اسیدهای آمینه دستگاه گوارش و کبد تولید ماده سمی و سرطانزای نیتروزآمین میکند . تجمع نیترات در انواع سبزی ها بستگی به عوامل متعددی از جمله مقدار و نوع کود حاوی نیتروژن، دفعات مصرف، رقم، شدت نور، طول روز، فصل سال، زمان برداشت، سنتی یا مکانیزه بودن کاشت، دمای هوا، دما و رطوبت خاک، حاصلخیزی و عناصر معدنی موجود در خاک مانند مولیبدن، منگنز، مس، بر، پتاسیم، روی، کلر، کلسیم و گوگرد دارد . میزان نیترات در قسمت های مختلف گیاه متفاوت بوده و با س ن فیزیولوژیکی گیاه نیز در ارتباط است . به طور کلی سبزیجات برگی نسبت به سبزی های میوه ای و دانه - ای تجمع نیترات بیشتری دارند و در بین سبزیجات برگی، اسفناج بارزترین است . در این گیاه بیشترین مقدار نیترات در دمبرگ تجمع می یابد . استفاده از ارقام مناسب، کودهای پای ه آمونیمی، مصرف بهینه کود، افزودن کودهای ارگانیک و برداشت در هنگام عصر از روشهای کاهش تجمع نیترات در سبزیجات میباشد .

اسفناج، تجمع نیترات، سبزی، متهموگلوبین، نیتروزآمین، نیتریت