فرح سادات هالک - پژوهشگاه مواد و انرژی، پژوهشکده انرژی - گروه محیط زیست
علی کاوسی رحیم

چهارشنبه سوری یک پدیده اجتماعی خاص ایران است که صرفنظر از همه جنبههای تاریخی و فرهنگی آن، شیوه جدید برگزاری این مراسم سنتی در دهه اخیر، و بکارگیری انواع مواد محترقه در هفته پایانی سال و بویژه در شب چهارشنبه آخر سال، یک معضل و بحران بزرگ زیست محیطی به شمار می رود . استفاده از مواد منفجره مختلف در حجم بالا و سطح مکانی گسترده، به همراه روشن کردن آتش با مواد سوختی مختلف، باعث شده است که در روزهای منتهی به آخر سال، بخصوص در شب چهارشنبه آخر سال، تقریبا در یک فاصله زمانی 6-8 ساعته حجم انبوهی از آلایندههای زیست محیطی بسیار خطرناک وارد اتمسفر شود . در این تحقیق جهت ارزیابی زیست محیطی مراسم چهارشنبه سوری، مطالعه موردی در یک منطقه مسکونی در تاریخ سه شنبه 22 اسفند 1385 انجام شده است . در این مطالعه ذرات معلق در دو منطقه (1 خیابان پرتردد و متاثر از این مراسم و (2 یک منطقه مسکونی با کمترین تاثیرپذیری از آلودگی حاصل از این مراسم، نمونه برداری شده و با میانگین غلظت آن در روزهای عادی و در همان ساعات از شبانه روز مقایسه شده است . در این مطالعه جهت پایش غلظت ذرات معلق هوا از دستگاه Particle Size Analyzer استفاده شده است و غلظت آلاینده خطرناک ذرات معلق در سه اندازه PM10 ، PM2.5 و PM1.0 اندازه گیری و مورد ارزیابی قرار گرفته است . نتایجبدست آمده از این مطالعه، نشان داده است که تولید ذرات معلق PM10 ، 13 برابر ؛ ذرات معلق PM2.5 ، 20 برابر و ذرات معلق PM1.0 ، 30 برابر، نسبت به میانگین غلظت این ذرات در روزهای عادی افزایش یافته است .

چهارشنبه سوری، آلودگی هوا، آلاینده ذرات معلق، توزیع اندازه ذرات، فرهنگ زیست محیطی