محمدرضا محمودآبادی
عبدالمجید رونقی - دانشیار بخش علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
غلامرضا هادربادی

استفاده از کودهای آلی یکی از مهمترین راه های حفظ بیلان کربن آلی خاک و تأمین غذای سالم برای انسان و دام است . یکی از مشکلات استفاده از برخی کودهای دامی و کمپوست ها، شوری بالا و اثر نامطلوب آن بر رشد گیاه می باشد . هدف از این مطالعه ارزیابی گلخانه ای تأثیر سطوح مختلف کمپوست بر وزن خشک و ترکیب شیمیایی ریشه گیاه سویا (Glycine max L.) رقم ویلیامز(Wiliams )و رقم A3237 می باشد . به منظور بررسی اثر شوری کودهای آلی با و بدون آبشوئی به خاک اضافه شدند . تیمارها شامل سه نوع کود آبشویی شده و نشده در چهار سطح 0) ، 1 ، 2 و 4 درصد ) به صورت طرح بلوک کاملاً تصادفی با سه تکرار بود . گیاهان به مدت هشت هفته در خاک رشد داده شدند . در پایان هفته هشتم گیاه برداشت و جهت تجزیه شیمیایی به آزمایشگاه منتقل شد . نتایج این مطالعه نشان داد که در هر دو رقم سویا کاربرد یک درصد کود باعث افزایش و مصرف دو یا چهار درصد کود آلی باعث کاهش وزن خشک شاخساره گردید . در هر دو رقم مورد مطالعه کاربرد کمپوست باعث افزایش غلظت نیتروژن و فسفر شاخساره گردید . آبشویی کمپوست در هر دو رقم باعث کاهش غلظت روی و مس و منگنز شد . کاربرد سطوح بالای کمپوست سبب کاهش غلظت مس شاخساره گردید . در هر دو رقم مورد مطالعه کاربرد کمپوست باعث افزایش سدیم، کلر و پتاسیم و آبشویی آن سبب کاهش غلظت این عناصر در گیاه شد . کاربرد چهار درصد کمپوست باعث افزایش معنی دار غلظت سرب و کادمیم شاخساره در دو رقم سویا گردید و آبشویی کمپوست باعث کاهش میانگین غلظت کادمیم گیاه شد . مصرف سطوح بالای کمپوست با کاهش غلظت آهن همراه بود که احتمالاٌ به دلیل غلظت زیاد یون بیکربنات در محلول خاک می باشد . گرچه کمپوست مصرفی دارای غلظت نسبتاٌ با لایی از فلزات سنگین نظیر سرب و کادمیم بود اما مصرف آن مشکلی از لحاظ سمیت این عناصر ایجاد نکرد . دلیل این امر را می توان به واکنش قلیایی خاک مورد مطالعه و مقدار زیاد بیکربنات کلسیم نسبت داد .

کمپوست زواید شهری، آبشویی، شاخساره، مرحله رویشی