محمدرضا محمودآبادی
عبدالمجید رونقی - دانشیار بخش علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
سیدسعید احمدی زاده - استادیار گروه محیط زیست دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
مهدی اشراقی - کارشناس زراعت و اصلاح نباتات

به دلیل در نظر نگ رفتن اهمیت و تأثیرات مثبت مواد آلی در اراضی کشاورزی، سطح میزان مواد آلی در اغلب خاکهای کشاورزی ایران پائین است . یکی از مشکلات استفاده از برخی کودهای دامی و کمپوست ها، شوری بالا و اثر نامطلوب آن بر رشد گیاه می باشد . هدف از این مطالعه ارزیابی گلخانه ای تأثیر (Glycine max L.) سطوح مختلف کمپوست بر وزن خشک و ترکیب شیمیایی شاخساره گیاه سویا رقم ویلیامز ) ) Wiliams و رقم A3237 می باشد . به منظور بررسی اثر شوری کودهای آلی با و بدون آبشوئی به خاک اضافه شدند . تیمارها شامل سه نوع کود آبشویی شده و نشده در چهار سطح 0) ، 1 ، 2 و 4 درصد ) به صورت طرح بلوک کاملاً تصادفی با سه تکرار بود . گیاهان به مدت 17 هفته در خاک رشد داده شده و در پایان هفته هفدهم برداشت شدند . نتایج نشان داد که کاربرد کمپوست باعث افزایش میانگین وزن خشک و غلظت نیتروژن شاخساره گردید . کاربرد یک درصد کمپوست در هر د و رقم افزایش غلظت آهن شاخساره را نشان داد . افزودن مقادیر بیشتر کود باعث روند کاهشی در میانگین غلظت آهن شده است . که دلیل آنرا غلظت زیاد یون بیکربنات در عصاره اشباع خاک می توان ذکر کرد . در رقم ویلیامز کاربرد کمپوست سبب افزایش غلظت روی شاخساره شد . آبشوئی کمپو ست سبب شد تا غلظت روی شاخساره کاهش یابد . کاربرد کمپوست باعث افزایش میانگین غلظت مس، منگنز و فسفر هر دو رقم سویا گردید . آبشویی کمپوست باعث کاهش میانگین غلظت مس گردید . کاربرد کمپوست در هر دو رقم سویای مورد مطالعه و در تمامی سطوح کاربرد کود سبب افزایش اما آبشویی کود باعث کاهش غلظت سدیم، کلر و پتاسیم گردید . همچنین در هر دو رقم سویا کاربرد کمپوست باعث افزایش غلظت سرب و کادمیم شاخساره در هفته شانزدهم شد . گرچه کمپوست دارای غلظت نسبتاٌ بالایی از فلزات سنگین نظیر سرب و کادمیم بود اما مصرف این کود مشکلی از لحاظ سمیت این عناصر ایجاد نکرد . دلیل این امر را می توان به واکنش قلیایی خاک مورد مطالعه و مقدار زیاد بیکربنات کلسیم نسبت داد .

کمپوست زواید شهری، آبشویی، شاخساره، مرحله زایشی