فاطمه ملکوتی - دانشجو دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، عضو باشگاه پژوهشگران جوان
اطهر تنگکی زاده - دانشجو دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، عضو باشگاه پژوهشگران جوان

استان بوشهر یکی از قطب های اصلی صنعت تکثیر و پرورش میگو در کشور می باشد لذا بازیابی پساب مزارع پرورشی استان بسیار مهم می باشد . درمدت زمان 6 ماه در منطقه مند و حله استان بوشهر از آب و رسوب 5 ایستگاه انتخابی نمونه برداری صورت گرفت . طی تحقیقات روند تغییرات فاکتورهای مختلف دما، شوری، pH ، اکسیژن محلول، آمونیاک، نیترات، نیتریت، فسفات کل، کل مواد معلق و کلروفیل a در نمونه های آب، کل مواد آلی و pH در نمونه های رسوب از کانال های خروجی به سمت دریا مورد بررسی قرار گرفته است . نتایج حاصله نشان می دهد که حداکثر میزان آمونیاک در منطقه حله 1/39 میلی گرم بر لیتر و در منطقه مند 0/54 میلی گرم بر لیتر بوده است . همچنین مقدار فسفات در منطقه حله 0/653 میلی گرم بر لیتر و در منطقه مند 0/313 میلی گرم بر لیتر بدست آمده است . در این صورت نوسانات آمونیاک و فسفات به عنوان شاخص های آلودگی پسابهای مزارع پرورشی استفاده گردیده و از سایر فاکتورها به علت تاثیر فرآیندهای زیستی از آنها صرف نظر شده است . آمونیاک یکی از اشکال و منابع بسیار مهم نیتروژن در آب می باشد که به عنوان یک فاکتور محدود کننده می تواند بر فعالیت فیتوپلانکتون ها باشد در نتیجه باعث کاهش منابع غذای آبزیان می شود . نیتروژن به طور مستقیم می تواند بربافت ماهی تاثیر بگذارد و مقاومت بدن آن را در برابر عوامل محیطی کاهش دهد . افزایش فسفات و آمونیاک رشد سیانویاکترها را محدود نموده و باعث افزایش گونه های کلروفیسه می شود در نتیجه میزان جلبک ها در محیط آبی زیاذ شده که این عامل می تواند به عنوان یک معضل برای رشد لاروها و همچنین فاکتور مفیدی برای رشد قارچ ها و انواع عوامل بیماری زا باشد . بنابراین یکی از راه کارهای اجرایی موثر جهت کاهش اثرات پساب ها بر روی اکوسیستم های آبی استفاده از شاخص های بیولوژیکی همچون کاشت گونه های جلبکی در کانال خروجی مزارع پرورشی می باشد . Ulva lactuca یک گونه از شاخه جلبکهای کلروفیسه ( سبز ) است که دارای قابلیت جذب بالای آمونیاک و فسفات می باشد که علاوه بر آن شاخص خوبی برای منگنز، روی، سرب، آهن و مس است (Anna Kirby 2001) .

پساب، مزارع پرورشی، آمونیاک، فسفات، شاخص بیولوژیکی