محمد رضا نیکو - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آب، دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تهران
رضا کراچیان - استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران
سید حسن مصباح - دانشجوی کارشناس ارشد مهندسی عمران - محیط زیست، دانشکده محیط زیست دانش

تجارت مجوز‌های تخلیه بار آلودگی به عنوان یکی از روش‌های نوین مدیریت کیفی رودخانه‌ها در سال‌های اخیر مورد توجه محققین قرار داشته است. علت اصلی این توجه، ارزش اقتصادی حاصل از بهره‌برداری بهینه از ظرفیت پذیرش آلودگی این سیستم‌ها و کاهش هزینه‌های تصفیه می‌باشد. در این مقاله، با توجه به جهت جریان یک طرفه آب در رودخانه، از سیستم نسبت- تجارت (TRS )و شبکه های بیزی به منظور تهیه یک مدل مدیریت کیفی رودخانه زرجوب گیلان در زمان واقعی استفاده می‌شود. این سیستم با در نظرگرفتن میزان خود پالایی رودخانه و چگونگی پخش و انتقال آلاینده‌ها، نسبت- تجارت بین واحدها را تعیین می‌نماید و به کمک یک روش بهینه سازی، الگوی بهینه تجارت مجوز تخلیه بار آلودگی را ارائه می‌دهد. در این مقاله از نتایج حاصل از روش TRS برای آموزش یک شبکه بیزی استفاده می‌شود. بدین ترتیب با توجه به عدم قطعیت‌های موجود در سیستم رودخانه‌ای؛ از تلفیق تحلیل عدم قطعیت مونت کارلو ، روش TRS و شبکه های بیزی (Bayesian Networks)، یک مدل جدید برای تجارت مجوز تخلیه آلاینده‌ها پیشنهاد می‌شود که علاوه برارائه الگوی تجارت مجوز تخلیه بار آلودگی، قابلیت ایجاد خروجی احتمالاتی و مدیریت کیفی رودخانه زرجوب در زمان واقعی را نیز دارا می‌باشد. نتایج حاصله از کاربرد مدل نشان‌دهنده کارایی مناسب روش پیشنهادی در مدیریت کیفی سیستم‌های رودخانه‌ای می‌باشد.

مدیریت کیفی رودخانه، مجوز تخلیه بار آلودگی، شبکه‌های بیزی، بهره برداری در زمان واقعی