معصومه محبی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهش
سیدحسین هاشمی - استادیار پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی

صنعت قند ایران با حدود 110 سال قدمت دومین صنعت قدیمی و از تاثیر گذارترین صنایع بر اقتصاد کشور می باشد. در ایران در سال 1274 اولین کارخانه تولید قند و شکر از چغندر با همکاری یک شرکت بلژیکی در منطقه کهریزک تاسیس شد. در حال حاضر 35 کارخانه چغندری و 8 کارخانه قند نیشکری در ایران در حال فعالیت می باشند. تولید کل سالانه 1258 هزار تن و مصرف کل سالانه 2175 هزارتن شکر خام است. کارخانه قند فسا از قدیمی ترین کارخانه های قند چغندری است که در سال 1333 شمسی با ظرفیت اسمی 350 تن در روز احداث شد و هم اکنون با ظرفیت اسمی 800 تن در روز به فعالیت خود ادامه می دهد. هدف از این مقاله بررسی فرآیندها وآلاینده های تولیدی و نحوه مدیریت و ارائه راهکارهای پیشنهادی برای مدیریت وکنترل آنها می باشد. مواد اولیه اصلی مورد استفاده کارخانه قند فسا چغندر قند، سنگ آهک و کک و محصولات تولیدی آن شکر سفید، قند کله، نبات، تفاله تر و تفاله خشک می باشد. آلاینده های اصلی تولیدی گازهای حاصل از فرایند سوخت کوره، فاضلاب ناشی از مصرف فراوان آب و گل باقی مانده از شست و شوی چغندر می باشد. راهکارهای پیشنهادی برای کنترل و کاهش آلاینده ها، استفاده از سیستم جدید شست و شو و انتقال چغندر به وسیله نوار نقاله، تبدیل فاضلاب واحد قندگیری از ملاس به ویناس، احداث مخزن بتونی برای ذخیره آب تازه، استفاده مجدد از زیر آب کوره پس از خنک سازی، جلوگیری از ورود گل صافی خلاء به فاضلاب، جداسازی سنگ و شن همراه چغندر و استفاده از دستگاه نرمه گیر، پیشگیری از ریخت و پاش کک و سنگ آهک و جلوگیری از هدر رفتن آب بر اثر سر ریزهای گوناگون می باشند.

صنعت قند، زایدات، آلودگی، استفاده مجدد