سعیده رمضانی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهش
سیدحسین هاشمی - استادیار پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی

الکل را می توان به دو روش شیمیایی و بیولوژیکی تولید کرد. در حال حاضر تنها 7% از اتانول تولیدی در جهان به روش شیمیایی و بقیه به روش تخمیر تولید می شود. هدف این مقاله، بررسی فرآیندها و آلاینده های تولیدی در صنعت تولید الکل و ارائه راهکارهایی جهت مدیریت وکنترل آن ها می باشد. شرکت زکریای جهرم در سال 1380 با ظرفیت تولید 1000 لیتر در روز به بهره برداری رسید. در حال حاضر در این کارخانه از خرما برای تولید الکل استفاده می شود. بررسی ها نشان داد مهم ترین زائدات تولیدی پساب خروجی از برج های تقطیر با اکسیژن خواهی بیولوژیکی و شیمیایی بسیار بالا و PH اسیدی، آلودگی هوا ناشی از مصرف گازوئیل، انتشار بخارات الکل از مخازن رو باز، زائدات واحد خرما، بوی ناشی از پساب و زائدات بسته بندی می باشد. بهترین راهکار برای کنترل پساب بازیافت مواد معدنی از طریق تغلیظ کننده و سپس کاربرد مواد حاصل به عنوان خوراک دام تعیین شد. به علاوه افزایش تعداد برج های تقطیر و تصفیه پساب و استفاده مجدد از آب موجود در آن برای تولید مجدد الکل از دیگر روش های کنترلی در این زمینه می باشد. مواد آلی و بو را می توان با قرار دادن سپراتورهایی قبل از برج تقطیر و جدا سازی باکتری ها کاهش داد. برای کنترل آلودگی هوا، جایگزینی سوخت گاز با گازوئیل، کنترل بخارات الکل در محیط داخلی با قرار دادن پوشش روی ظروف در صورت امکان و قرار دادن تهویه در بالای ظروف و مخازن الکل از اقدامات موثر می باشند. در نهایت توجه به بازیافت زائدات واحد های خرما و بسته بندی محصول از مهم ترین اقدامات مدیریتی و کنترلی در این صنعت می باشند که ضمن کاهش میزان زائدات، موجب صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش خسارات وارده به محیط زیست می شود.

الکل، پساب، آلودگی، زایدات، بازیافت