مریم رضایی - ، کارشناس ارشدآزمایشگاه آلاینده ها، پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
رضا پورغلام
حسن نصراله زاده ساروی
رضا صفری

دریای خزر بخش مهمی از ذخیره پروتئینی مردم سواحل کشور های مختلف از جمله کشور ایران را تأمین می کند. لذا آگاهی از میزان مواد آلاینده در ماهیان از جمله مواد رادیواکتیو امری ضروری میباشد. سزیم-137 (Cs-137) یکی از خطرناک ترین رادیونوکلئیدهای شکافت هسته U-235 با نیمه عمر حدود 30 سال می باشد این عنصر درصورت وارد شدن به محیط زیست می تواند به مدت بیش از300 سال زیستگاه موجودات را به خطر بیاندازد. بعد از حادثه چرنوبیل و آلودگی های وسیع مواد پرتوزا خصوصاً Cs-137 و مشترک بودن ایران به محل حادثه، اهمیت مطالعه آثار ریزش های جوی و اندازه گیری سزیم رادیواکتیو را دو چندان کرده است. بنابراین در این پژوهش به بررسی آلودگی های رادیواکتیو سزیم-137 موجود در بافت خوراکی ماهی کفال طلایی دریای خزر (Liza aurata ( یکی از ماهیان اقتصادی دریای خزر (با صید 10 % در سال) خواهیم پرداخت. در این تحقیق تعداد 60 ماهی کفال طلایی در صیدگاههای استان مازندران در سال 1387 تهیه و پس از آماده سازی نمونه ها، غلظت Cs-137 بوسیله دستگاه اسپکترومتر گاما اندازه گیری گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که در بافت خوراکی اکثر ماهیان کفال صید شده سزیم-137 صفر بوده است اما در کبد ماهی بیش از حد مجاز بوده است. این نتیجه نشان می دهد که خوشبختانه ماهیان صید شده دارای آلودگی رادیو اکتیوی (Cs-137) نبوده اند. البته پیشنهاد می گردد که جهت هر چه بهتر کامل انجام شدن این بررسی از تعداد ماهیان بیشتر در نواحی مختلف دریا استفاده شود

سزیم-137 ، اسپکترومتر گاما ، اکتیویته، کفال طلائی، دریای خزر