مینا محمدرضاخانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی کشاورزی خاک شناسی، دانشگاه شهید باهنر
مجید فکری - استادیار و عضو هیات علمی گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهی
مهدی سرچشمه - استادیار و عضو هیات علمی گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهی

یکی از روشهای حذف فلزات سنگین از محیط زیست استفاده از مکانیسم گیاه پالایی است که در دهه های اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. درمنه کوهی (Artemisia aucheri) یکی از گیاهان بومی منطقه است که با زیتوده بالا بخش قابل توجهی از پوشش گیاهی منطقه را به خود اختصاص داده است. به منظور مطالعه غلظت عناصر مس و روی در اندام هوایی و ریشه این گیاه در ارتفاعات لاشکار مجتمع مس سرچشمه، 17 سایت انتخاب و نمونه برداری از ریشه و اندام هوایی گیاه صورت گرفت. پس از هضم نمونه های گیاهی به روش خشک و عصاره گیری با اسید هیدروکلریک، میزان عناصر مس و روی در آنها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. آنالیز نتایج در قالب طرح کاملا تصادفی و با استفاده از نرم افزار SAS صورت گرفت. با توجه به نتایج، غلظت مس در اندام هوایی از حداقل 28/77 تا حداکثر 35/192 و در ریشه از حداقل 64/61 تا حداکثر 7/254 میکروگرم در گرم متغیر بود. غلظت روی نیز در اندام هوایی این گیاه از حداقل 42/34 تا حداکثر 46/84 و در ریشه از حداقل 06/29 تا حداکثر 2/100 میکروگرم در گرم اندازه گیری شد. همچنین مشاهده شد که میزان تجمع عناصر مس و روی در ریشه این گیاه بیشتر از اندام هوایی می باشد. بعلاوه میزان تجمع این عناصر در اندام هوایی و ریشه در نقاط مطالعاتی نزدیک به معدن بیش از دیگر نقاط مورد بررسی بود. بنابراین با توجه به غلظت زیاد عناصر فوق در این گیاه، زیتوده قابل توجه و نیز سازگاری مناسب آن با شرایط منطقه، درمنه کوهی می تواند به عنوان گیاه مناسبی برای زیست پالایی اراضی آلوده و یا احیاء پوشش اراضی تخریب شده مورد استفاده قرار گیرد

درمنه کوهی، روی، گیاه پالایی، مس، مجتمع مس سرچشمه