علیرضا صفاری - کارشناسی ارشد، ژئوشیمی، دانشگاه تربیت معلم تهران
سیدامین میرسجادی - کارشناسی ارشد، ژئوشیمی، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، منط
سیدمحمود فاطمی عقدا - ۳عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم تهران
بهزاد مهرابی - ۳عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم تهران

این تحقیق به بررسی فرآیندهایی می پردازد که منجر به کاهش میزان تغییرپذیری شیمیایی و دسترسی زیستی عناصر سمی با تأکید بر عنصر سرب و بدون جا به جایی آنها از محیط آلوده می شوند. فعالیت های بشری غالباً تعدادی از فلزات دارای پتانسیل مسمومیت زایی را از حالت جامد که به لحاظ ژئوشیمیایی پایدار و واکنش ناپذیر می باشند، به حالتی که بیشتر قابل حل بوده و میزان دسترسی زیستی آنها نیز بالا است، تبدیل می کند و سبب افزایش میزان مسمومیت زایی آنها در محیط های مختلف می شود. خوشبختانه در اغلب موارد عکس این فرآیند رخ می دهد و اشکال واکنش پذیر فلزات سمی از طریق واکنش های رسوب گذاری مناسب به گونه هایی که کمتر ناپایدار هستند، تبدیل شوند. فسفات های سرب مانند پیرومورفیت بسیار کم قابل حل بوده و در بازه وسیعی از pH پایدار هستند. کاربرد فسفات های قابل حل یا فسفات های فاز جامد (مانند آپاتیت ها) در خاک ها و رسوبات آلوده سبب انحلال کانی های سرب خالص شده و پس از جدا شدن سرب جذب شده به وسیله اکسیدهای فلزی آبدار، در مرحله بعد پیرومورفیت های بر جا تشکیل می شود. در نتیجه این فرآیند میزان تغییرپذیری شیمیایی و دسترسی زیستی سرب بدون جا به جایی آن از محیط آلوده کاهش می یابد. این روش و روش های مشابه ممکن است راهکارهای مفیدی برای بهسازی خاک ها و رسوبات آلوده باشد. اگر چه چنین روش هایی به طور کامل عناصر مسئله ساز را از بیوسفر خارج نمی کنند، اما می توانند میزان دسترسی زیستی آنها را به طور قابل ملاحظه ای کاهش دهند. در بعضی موارد این روش ها ممکن است یک جایگزین کاربردی مناسبی برای روش های بهسازی زیست محیطی باشند که اثر تخریبی بیشتری دارند

اصول ترمودینامیکی، آلاینده ها، روش های پایدار سازی، دسترسی زیستی، عنصر سرب