جعفر احمدی - مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب، شرکت سهامی آب منطقه ای قم
لیلی آخوندی
ابوذر هادی پور

محدوده مطالعاتی سلفچگان-نیزار قم واقع در جنوب غربی شهر قم به دلیل ظرفیتهای قابل ملاحظه اقتصادی اجتماعی و به ویژه توسعه فعالیتهای صنعتی و کشاورزی در سالهای اخیر از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. این دشت جزو اراضی آبخور رودخانه قمرود می باشد. توسعه روزافزون مراکز صنعتی و خشکسالیهای پیاپی سالهای اخیر موجب شده تا کمبود آب و آلودگی منابع آب در این دشت شدت بیشتری یافته و آبخوان دشت با چالش اساسی مواجه گردد. با توجه به استقرار تعداد زیادی از واحدهای صنعتی بزرگ و اراضی کشاورزی استان در اطراف و حاشیه رودخانه قمرود، علیرغم تلاشهای به عمل آمده در جهت استقرار سیستمهای تصفیه فاضلاب در این صنایع، فعالیت تعدادی از آنها به علت عدم تصفیه فاضلاب و یا وجود نقص در سیستمهای تصفیه، توام با آلودگیهای زیست محیطی است. همچنین با عنایت به اینکه دشت سلفچگان در منطقه ورودی آبخوان دشت قم قرار داشته و عمق سطح ایستابی اغلب نقاط بسیار کم است، بررسی مشکلات زیست محیطی آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.در این مقاله، منابع آلاینده تاثیرگذار بر کیفیت منابع آب سطحی و زیرزمینی محدوده مطالعاتی سلفچگان-نیزار بررسی و شناسایی شده و با نمونه برداری و آنالیز در دو دوره مطالعاتی، اثرات زیست محیطی ناشی از ورود این آلاینده ها به منابع آب منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد آلاینده اصلی منابع آب این دشت ازت کل می باشد، که مقادیر آن در محدوده 7/0 تا 9/21 گرم در لیتر متغیر می باشد. وجود این آلاینده حاصل فعالیتهای کشاورزی و دامداری و وجود مراکز جمعیتی در دشت سلفچگان می باشد

ارزیابی کیفی آب، دشت سلفچگان-نیزار، آب زیرزمینی، اثرات زیست محیطی، ازت کل