علیرضا زارعی - دانشجوی بهره برداری از سد و شبکه دانشگاه صنعت آب و برق

نقش آب در شکل گیری و امتداد تمدن ها مهم بوده و همواره فرآیندی اساسی در توسعه پایدار کشورها به شمار رفته است. به دلیل توزین ناموزون زمانی و مکانی جریان های سطحی و تغییرات شدید سالی در کشور، مردم سخت کوش ایران تلاش پایان ناپذیری را برای فراهم ساختن شرایط لازم به منوظر استفاده از آب به عمل آورده اند، گواه این مطلب ساخت سدهای کوچک و بزرگ در نقاط مختلف کشور می باشد. در حال حاضر سدهای زیادی در کشور نیاز به تعمیرات دارند، که بیشتر تعمیرات با سازه های هیدرولیکی در ارتباط است. یکی از این سازه ها تخلیه کننده تحتانی است که طراحی آن در بسیاری از کشورها ضروری است و پیش بینی استفاده از آن در تمامی وضعیت ها قویا توصیه شده است. این سازه به منظور کنترل آبگیری مخزن، تخلیه مخزن در مواقع اضطراری، کمک به ظرفیت تخلیه سرریز در سیلابهای استثنایی و تخلیه رسوبات ورودی به مخزن مورد استفاده قرار می گیرد. در برخی از سدها در ایران و جهان به دلیل پدیده هایی مانند رخداد کاویتاسیون، ارتعاش، سایش، نوسانات فشار آسیب هایی به تخلیه کننده تحتانی وارد آمده است. در این مقاله پس از معرفی انواع و اجزا تخلیه کننده تحتانی سدها به شناسایی تخلیه کننده هایی که در جهان وا ایران دچار آسیب شده اند و علل تخریب این سازه پرداخته می شود. نهایتا عواملی که لازم است برای پایش هیدرولیکی آنها به کار رود شناسایی و امکان سنجی اندازه گیری آنها مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

تخلیه کننده تحتانی ، پایش هیدرولیکی ؛ کاویتاسیون ، شاخص کاویتاسیون، گردابه ، فرکانس تحریک ، جریان کوبشی