اسماعیل حسن زاده - استاد گروه فیزیک اصفهان ، دانشگاه اصفهان، گروه فیزیک
محمد اکبری نسب - کارشناسی ارشد فیزیک دریا، دانشگاه اصفهان، گروه فیزیک
احمد نوحه گر - مرکز تحقیقات وپژوهش دانشگاه هرمزگان، تحصیلات تکمیلی دانشگاه هرمزگ
عبدا... صداقت کردار - پژوهشکده علوم وجو تهران - پژوهشکده علوم و جو

تنگه هرمز یکی از مهمترین تنگه های جهان می باشد . تبادل و گردش آب خلیج فارس نیز از طریق تنگه هرمز صورت می گیرد . در اینجا سرعت صوت که در ارتباطات زیر دریایی در منطقه مهم می باشد مورد بررسی قرارگرفته است . دراین تحقیق با استفاده ازداد ه هـای پارامترهای اندازه گیری شده فیزیکی توسط دانشگاه میامی آمریکا در سالهای ١٩٩٧ تا ١٩٩٨ ابتدا نیمرخهای دما وشوری را برای ماههـای مورد نظر رسم گردیده است ،سپس با استفاده از فرمول ویلسون سرعت صوت را برای ماههای مارس،دسامبر و ژولای محاسـبه ونیمـرخ مربوط به آن ر سم شده است . با بررسی این نیمرخها دیده می شود که بیشترین تغییرات سرعت صوت ازسطح تا عمق درفصـل تابسـتان در حدود اختلاف ١٤متر در ثانیه کاهش می یابد و کمترین تغییرات صوت از سطح تا عمق درفصل بهاردر حدود ١/٥ متر در ثانیه افزایش می یابدکه دقیقا از دما پیروی میکند ( سرعت محاسبه شده را از ١٥٠٠ کم کرده ایم .) با بررسی تغییرات فصلی مشـخص شـد کـه حـداکثر سرعت صوت در حدود ١٦٠٠متر در ثانیه است . و با بررسی پروفایلهای دما در تنگه هرمز وارونگی دما نیز دیده می شود که این وارونگی در زیر لایه آمیخته و فقط در فصل زمستان وجود دارد که ب یشتر مربوط به گردش توموهالاین خلیج فارس است . از آنجـا کـه دمـا روی سرعت صوت تأثیر زیادی دارد باعث ایجاد گرادیان مثبت سرعت صوت نیزمی گردد . اگر منبع صوت در این فصل در زیـر لایـه آمیختـه قرار گیرد باعث بازتاب صوت از سطح دریا شده که نحوه بازتاب وتضعیف به حالت دریا ب ستگی دارد . که این خاصیت در ارتباطات زیـر دریایی بایستی مد نظر قرار گیرد

سرعت صوت،تنگه هرمز،وارونگی دما، خلیج فارس