عباس منوریان - دکترای مدیریت دولتی - دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
حمیدرضا نیازی - کارشناس ارشد مدیریت دولتی، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ر

شتاب دگرگونی ها هر روز بر میزان ابهام، عدم قطعیت و پیچیدگی سازمان ها می افزاید و این امر شایستگی های کلیدی اثربخش را دچار تغییر اساسی می کند .برای حفظ شایستگی های پایدار، تعادل پویا در این محیط پرتلاطم، تجهیز شدن به ناوبری مناسب و ناوبران توانمند به یک اصل حیاتی تبدیل شده است . در این میان توانمندسازی 1 ، تکنولوژی موثر، پیشگام و ابزار مشارکت اعضای گروه ها در کامیابی سازمان ها است .بکارگیری این ابزار به مدیران امکان می دهد تا از دانایی، مهارت، تجربه و انگیزه همه افراد سازمان بهره برداری کنند . این مقاله با هدف شناسایی عوامل موثر بر توانمند سازی کارکنان و بررسی تقدم و تأخر این عوامل از نظر کارکنان انجام شده است . عوامل موثر بر توانمند سازی کارکنان کدامند و اولویت بندی عوامل موثر از نظر کارکنان چگونه است دو پرسش تحقیق اند . جامعه آماری کارشناسان و مدیران سازمان مدیریت و برنامه ریزی بود که از تعداد جامعه آماری در حدود 1191 نفر، تعداد 400 نفر به عنوان نمونه به طور تصادفی انتخاب شدند . در بررسی عوامل موثر بر توانمندسازی کارکنان در مبانی نظری، 19 عامل شناسایی گردید . عوامل شناسایی شده در معرض قضاوت خبره قرار گرفت . و از سوی آنها نیز تأیید شد . از پرسشنامه با اعتبار اولیه 0/9678 به عنوان ابزار پژوهش استفاده گردید به طوری که عوامل نوزده گانه در قالب یک صد و یازده سؤال مورد پرسش جامعه آماری قرار گرفت . اعتبار نهایی پرسش نامه نیز 0 /9754 بود . یافته های پژوهش حاکی است که توانمندسازی، ظرفیت های بالقوه ای را برای بهره برداری از سرچشمه توانایی های سرمایه های انسانی بوجود می آورد . رهبری سازمان می تواند از این ابزار در جهت ارتقای بهره وری کارکنان و اعتلای سازمانی استفاده نماید . نتایج در محیط نرم افزار SPSS و با استفاده از روش آماری تکنیک تحلیل عاملی در دو عامل اساسی به ترتیب تقدم و تأخر دسته بندی شد . با توجه به متغیر های تشکیل دهنده هر عامل و به ترتیب اولویت به دو عامل : « -1 توجه به مدیریت و رهبری منابع انسانی » و « -2 توجه به رشد فردی و توسعه سازمانی » نامگذاری گردید . مشارکت دادن کارکنان در تصمیم گیری ها با بیشترین بارعاملی در نظر کارکنان از بالاترین اهمیت برخوردار است .

توانمندسازی، سرمایه انسانی، توسعه منابع انسانی، بهبود سازمانی