محمدحسین سلیمی - مشاور معاونت آموزش و فناوری سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران
منصوره پیرحیاتی - کارشناس معاونت آموزش و فناوری سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایرا

شکوفایی بلندمدت واحدهای تولیدی و صنعتی در هر جامعه ای در گرو انجام فعالیتهای تحقیقاتی گسترده در زمینه مسائل اقتصادی و فنی و همچنین تحقیقات بازار برای فروش محصولات می باشد. در دنیای پر شتاب امروزه تمامی شرکتها بایستی برای بقای بیشتر از چند سال خود در بازار در مقابل رقبای بزرگ و حتی شرکتهای بزرگ نیز برای حفظ و ارتقاء موقعیت خود در بازار به تغییرات مرتبط با کسب و کار خود واکنش سریع نشان داد و به طور مرتب بهبود و نوسازی در تولید محصولات و فرایندها را بوجود آورند و انجام فعالیتهای پژوهشی و تحقیقاتی و توسعه فناوری را در دستور کار خود قرار دهند. به منظور توسعه فناوری، شرکتها و بویژه شرکتهای کوچک و متوسط به دلیل منابع محدود و ناتوانی نسبی در جذب هزینه ها و ریسک همراه با توسعه فناوری در داخل شرکت، بایستی غالبا از فرایند انتقال فناوری استفاده کنند .بدین جهت باید مراکزی مرجع ایجاد گردند که از طریق آنها امکان دسترسی به جدیدترین فناوریهای جهان و نیز برقراری ارتباط با ارائه دهندگان فناوریها تسهیل گردد. نمونه هایی بسیار زیادی از اینگونه مراکز که بصورت عمومی و یا تخصصی چندین فناوری قابل دسترس را همراه با شرایط در اختیار متقاضیان قرار می دهد، در سراسردنیا تاسیس شده اند. لذا با توجه به مشکلات متعدد وعقب ماندگیهای اقتصادی و اجتماعی کشور نیاز به ایجاد چنین مراکزی در ایران به خوبی احساس می شود. شبکه انتقال و توسعه فناوری یک بانک اطلاعاتی از مراکز انتقال فناوری جهانی که دسته بندی موضوعی شده اند، را در بر دارد که از یکسو با متقاضی فناوری و از سوی دیگر با ارائه دهندگان فناوریهای مختلف در سراسر جهان ارتباط برقرارنموده و انتقال و خرید فناوریهای مورد نیاز به داخل کشور را از این طریق تسهیل می نماید. درحقیقت این شبکه مسیر دستیابی به فناوریهای پیشرفته موجود در کشورهای مختلف را کوتاهتر و کم هزینه تر می نماید. لکن انتقال فناوری تنها پیش نیاز توسعه اقتصادی و صنعتی نبوده و بومی سازی آن جهت تطبیق با شرایط داخلی و امکان استفاده موثر از اهمیت زیادی برخوردار است که این امر مستلزم انجام فعالیت های تحقیقاتی و پژوهشی در سطح گسترده می باشد. از این رو موسسات تحقیقاتی و مراکزتحقیق و توسعه پیوسته باید به فناوریهای روز دنیا آگاهی داشته و در جهت انتقال، بومی سازی و خلق و نیز ایجاد فناوری های نوین فعالیت نمایند. بنابراین دسترسی به شبکه ای که اطلاعات جامعی از مراکز انتقال تکنولوژی مختلف در سطح جهان را رائه نموده و از طریق آن بتوان با مراکز و موسساتی که فناوریهای نوین را در اختیار قرار می دهند، ارتباط برقرار نمود، علاوه بر صرف هزینه کمتر بمثابه راه میانبری برای واحدهای R&D بشمار می آید. در این مقاله مقدمه ای بر ضرورت و نقش این شبکه در انتقال تکنولوژی و توسعه کشور آمده و سپس به اهداف ، حیطه فعالیت، ارکان و وظایف، تاسیس شعبات و تنظیم آیین نامه پرداخته شده است.