المیرا عباسی - کارشناس حمل و نقل ریلی شرکت راه آهن ج.ا.ا و شرکت قطارهای مسافری رجا
ملودی خادم ثامنی - کارشناس حمل و نقل ریلی شرکت راه آهن ج.ا.ا و شرکت قطارهای مسافری رجا

صنعت حمل و نقل ریلی در حیطه وسیع خود با تکیه بر 3 مبحث عمده خط، ناوگان و بهره برداری هدفهای متفاوتی رادنبال می کند. مباحث مرتبط با خطوط ریلی اعم از احداث، بازسازی، بهسازی و … و مباحث مرتبط با ناوگان (لکوموتیو و واگن) اعم از ساخت، تعمیر و نگهداری، … و در نهایت مسائل مرتبط با بهره برداری و مدیریت و برنامه ریزی حمل و نقل که حسب نوع حمل ونقل کالا یا مسافر ، موجد فرایندهای تحقیق و توسعه ای (R&D) متفاوت می باشد. صنعت حمل و نقل ریلی کشور نیز چون بسیاری از صنایع عمیقا تحت تاثیر تحولات اخیر از جمله جهانی شدن تجارت، خصوصی سازی و تجدید ساختار و وورد فناوریهای پیچیده در حوزه الکترونیک، رایانه، ارتباطات و خصوصا فناوری اطلاعات بوده است. در خصوص فناوری ها و تحولات در موضوعات تخصصی خود نیز متاثر از ظهور سیستمهای حمل و نقل هوشمند (Intelligent Transportation System) قطارهای با سرعت بالا (High Speed)، مگلو (Maglev) و … می باشد. در چنین شرایطی تحلیل وضعیت فعلی، درک فرصتها و تهدیدهای حاصله و نیز توانمندیها و کاستیها موجود جهت همسو شدن با تحولات و پیشرفتهای فنی، بهره جوئی از فناوریهای نوظهور و مطالعات و تحقیقات ارزنده در مسائل ذکر شده ، ضروری به نظر می رسد. در این مقاله پس از ارائه تعاریف مشخص جهت رسیدن به شناخت و درک مشترک از مفاهیم بکار رفته، وضعیت فعلی تحقیق و توسعه در صنعت حمل و نقل ریلی را ترسیم نموده وسپس با معرفی روشهای نوین مدیریتی نظیر «مدیریت شبکه تکنولوژی» مطلوب گزینی (Benchmarking) به ارائه راهکارهایی در این زمینه خواهیم پرداخت.