سید غلامرضا جلالی نائینی - استادیار دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران
علی حاجی آقابزرگی - دانشجوی دکترای مهندسی سیستم های اقتصادی-اجتماعی دانشگاه علم و صنعت
عمران محمدی - دانشجوی دکترای مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران

جهانی‌شدن تحقیق و توسعه (R&D)، بهمراه تغییرات سریع بین‌المللی، تاثیر بسزایی بر ساختار صنعتی، فعالیت‌های تجاری و شرایط علمی‌ملی و منطقه‌ای دارد. رشد و فراگیر شدن R&D در سطح بین‌المللی می‌تواند از طریق تعامل بین مراکز R&D فعال در حوزه‌های مشخص و مشترک با دیگر مراکز R&D که به صورت بالقوه توانایی همکاری در این حوزه‌ها را دارند، صورت پذیرد. تجزیه و تحلیل فرایند جهانی‌شدن R&D‌ و ارایه راهکارهای مفید در این راستا امری بسیار پیچیده و در عین حال بسیار سودمند است. در این مقاله سعی شده است تا با ارایه یک مدل ریاضی از نوع فرایند احتمالی (Stochastic Process) با مشتق نسبی غیرخطی به شناسایی عوامل و شاخص‌های کلیدی موثر بر فرایند فراگیر شدن R&D پرداخته شود. مدل ارایه شده در این مقاله کمک می‌کند تا بتوان وضعیت جهانی‌شدن R&D و تعداد مراکز R&D که در حوزه‌های مشترک در طول زمان فعالیت می‌کنند را نشان داد. این مدل نشان می‌دهد که نرخ مراکز R&D فعال در حوزه‌ای مشخص بتدریج افزایش می‌یابد.

تحقیق و توسعه، فرایند جهانی‌شدن، نظریه شیوع, فرایندهای احتمالی