بابک مستغاثی - دانشجوی کارشناسی ارشد واحد تحقیق و توسعه شرکت مبدل تانک، شهرک علمی و ت
مرتضی شمعانیان - استادیار دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی اصفهان

فولادهــای زنــگ نــزن آســتنیتی بــه علــت مقاومــت خــوب خــوردگی و خــواص مکــانیکی بــالا از جملــه پرکاربردترین آلیاژهای مورد استفاده در صنایع غذایی، شیمیایی و پتروشیمیایی هستند . با این حال این فولادها همواره می توانند در معرض خوردگی های ناشی از حساس شدن فولاد به خوردگی بـین دانـه ای یا به وجود آمدن تنش های باقیمانده در آن و وقوع خوردگی تنشـی قـرار گیرنـد . وجـود مقـدار کمـی از عنصر تیتانیوم در فولاد زنگ نزن AISI 321 و تشکیل کاربید تیتانیوم باعث گشته تـا از ترکیـب کـروم بـا کربن فولاد و در نتیجه فقیر شدن مناطق اطراف مرزدانه از کروم جلوگیری شده و فو لاد نسبت به حسـاس شدن به خوردگی بین دانه ای مقاومت بیشتری از خود نشان دهد . با این حـال مشـاهده شـده اسـت کـه در مواردی، ایجاد کارسرد در فولاد و عدم انجام عملیات حرارتی مناسب می تواند به حساس شـدن ایـن رده از فولادهــای زنــگ نــزن منجــر شــود . در ایــن پــژوهش بــا اســتفاده از آزمــون خــوردگی الکتروشــیمیایی پتانسیوکینتیکی، رفتار خوردگی نمونه های فولاد زنگ نزن AISI 321 قبل و بعـد از تغییـر فـرم و پـس از اعمال چند سیکل مختلف عملیات حرارتی بررسی گشته است . نتایج پژوهش نشان داد که تغییر فرم اولیـه می تواند علاوه بر تشدید تمایل فولاد به حساس شدن در دماهای بالا، به خوردگی تنشی فولاد نیـز منجـر شود . همچنین مشاهده شد که عملیات آنیل محلولی کوتاه مدت فولاد پـس از انجـام کـار سـرد، حسـاس شدن شدید آن را در پی دارد .

خوردگی بین دانه ای، حساس شدن، فولاد زنگ نزن، AISI 321، کار سرد