حسین قاسم پور - عضوپاره وقت موسسه پژوهشی برنامه ریزی درسی ونوآوری های آموزشی

زبان فارسی کلید فهم متون گوناگون درسی وغیر درسی و ابزار مهم برقراری ارتباط با دیگران است . هرایرانی باهرگویش محلی ومنطقه ای خاص خود ، ازطریق زبان فارسی برای حفظ هویت و ملیت خود می کوشد . قرن هاست برای همه ایرانیان ،ازهرقوم وقبیله ای ،مسلم شده است که برای موفقیت درامور زندگی، باید ضمن پاسداری واحترام به زبان مادری ،برای یادگیری وتسلط برآن کوشید . بر همین اساس برنامه درسی زبان آموزی در میان دیگر برنامه های درسی دوره ابتدایی از اهمیت به سزایی برخوردار است و نه تنها در تحکیم و تثبیت روابط اجتماعی موثر است بلکه یادگیری سایر مواد درسی چون ریاضی، علوم، دینی و مطالعات اجتماعی را تسهیل کرده و تعمیق می بخشد . نظام آموزشی به ویژه نظام برنامه ریزی درسی کشور مسئولیت بسیار سنگینی برای تحقق این اهداف و سیاست های آموزشی دارد . به این منظور لازم است برنامه درسی زبان آموزی همواره مورد توجه مسئولان، برنامه ریزان و مجریان آموزشی قرار گیرد . یافته های علوم تربیتی به طور عام و علم برنامه ریزی درسی به طورخاص ونیز اندیشه های برجسته برخی مکاتب روان شناسی و زبان شناسی چون » شناخت گرایی « و نشان می دهد که همواره باید در رویکردها و شیوه ه ای زبان آموزی تجدیدنظر شود . به « تحلیل گرایی » کارگیری علمی و عملی اصول و معیارهای دانش برنامه ریزی درسی در مراحل طراحی ، اجرا وارزشیابی، موجب تعادل در سیر منطقی آموزش وتوسعه و تعمیق مفاهیم مورد نظر می شود . در نتیجه ، امکان وصول به هدف های برنامه بیشتر شده و محتوای آموزشی با نیازهای دانش آموزان و انتظارات جامعه هم سو می گردد . بر این اساس و با توجه به ضرورت های فرهنگی ، اجتماعی ، دینی و آموزشی ، برنامه درسی مصوب سال 1348 وزارت آموزش و پرورش در فرآیندی کاملا علمی و منطقی مو رد بازنگری قرار می گیرد وبه دنبال وکتاب های بخوانیم و بنویسیم پنج پایه ابتدایی تولید می (1378 ( مصوب « راهنمای برنامه درسی زبان آموزی » شود . از آنجا که معمولا یکی ازعوامل موثردردوام وبقای برنامه های درسی ،طراحی وسازمان دهی خلاق ونوآورانه برنامه درسی وعناصرآن است ،دراین جستارسعی می شود مصادیق نوآوری برنامه درسی آموزش زبان فارسی ازسه منظر فرایند برنامه ریزی درسی ،ساختاربرنامه درسی زبان آموزی و سازمان دهی ساختار ومحتوای کتاب های بخوانیم وبنویسیم موردبررسی وتحلیل قرارگیرد . باتوجه به اینکه برنامه درسی آموزش زبان فارسی چند سالی نیست که تولید شده است وکتاب های بخوانیم وبنویسیم جایگاه مهمی در یادگیری دانش آموزان دوره ابتدایی پیدا کرده اند، ضرورت دارد مجریان این برنامه ومراکزمرتبط با آموزش زبان فارسی ازویژگی های این برنامه آگاهی بیشتری کسب کنند . بکارگیری علمی وعملی اصول ومعیارهای دانش برنامه ریزی درسی در مراحل طراحی،اجرا وارزشیابی موجب تعادل درسیر منطقی آموزش وتوسعه وتعمیق مفاهیم می شودوبه دنبال آن امکان تحقق اهداف وهمخوانی محتوا با نیاز های مخاطبان فراهم می گردد . در این مقاله ابعاد نوآورانه برنامه درسی آموزش فارسی در محور های زی مورد بررسی وتحلیل قرار می گیرد : -1 اهمیت وضرورت تغییر، طراحی وتولید برنامه درسی آموزش زبان فارسی در دوره ابتدایی -2 تبیین فرایند طراحی ومهندسی برنامه درسی زبان آموزی دوره ابتدایی -3 رویکردهای عام وخاص برنامه درسی آموزش زبان فارسی -4 مبانی موارد نوآورانه در برنامه جدید فارسی دوره ابتدایی -5 کالبد شکافی وساختار شناسی نوآوری های برنامه درسی فارسی دوره ابتدایی

نوآوری، برنامه درسی، دوره ابتدایی