طناز پورآباده - کارشناس منابع آب و GIS مهندسین مشاور پایند آب توان
محمد نبویان پور - سرپرست واحد مهندسی رودخانه و GIS مهندسین مشاور پدیدآب

مدیریت سیلابدشت در جوامع شهری در راستای کاهش خسارت جانی و مالی ناشی از سیلاب از جمله مسائل مهم در علم مهندسی رودخانه می باشد. از آنجایی که رفتار رودخانه ها، به خصوص درمواقع سیلابی پیچیده و پر خطر می گردد، کنترل سیلاب خصوصا در جوامع شهری بسیار حائز اهمیت می باشد. لذا با آگاهی از پهنه بندی سیل و مدیریت کاربری حریم رودخانه ها می توان از خسارات وارده جلوگیری نمود. با پیشرفت روز افزون تکنولوژی در زمینه سیستم های اطلاعات جغرافیایی، دامنه کاربرد این سیستم در علوم مختلف رو به افزایش است. از جمله کاربردهای آن، پهنه بندی سیلاب با استفاده از مدلهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی می باشد. در این مقاله، بامطالعه ای که به صورت موردی بر روی رودخانه اسفرجان صورت گرفته است، با استفاده از نرم افزارهای مبتنی بر سیستم های اطلاعات جغرافیایی، هیدرولیک رودخانه، با دوره های مختلف بازگشت سیلاب مدلسازی شده است و حد بستر رودخانه تعیین گردیده است. پس از تعیین بستر رودخانه، با در نظر گرفتن بررسی های اجتماعی، کاربری اراضی و ریخت شناسی رودخانه و بر اساس ایین نامه های موجود، حریم این رودخانه نیز در مقاطع مختلف تعیین گردیده است و بر این اساس کاربری های مجاز و غیر مجاز برای بستر و حریم رودخانه در نواحی مختلف بر روی نرم افزارهای مبتنی بر داده های مکانی و توصیفی پیاده گردید.

حوضه شهری ، مدیریت سیلابدشت ، ساماندهی رودخانه ، پهنه بندی سیل ، سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS)