بهرام محمدی گلرنگ - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان - مشهد
محمد کاظمی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
مژگان مشایخی - کارشناس ارشد پژوهشی

ارزیابی اراضی مرتعی به معنی شناسایی و ارزیابی تولید بالفعل و بالقوه مراتع به منظور بهره برداری بهینه از این منبع با ارزش طبیعی می باشد . بررسی خصوصیت و کیفیت اراضی مرتعی نشان می دهد که در تعیین شایستگی مراتع از نظر چرای دام سه عامل تولید علوفه قابل دسترس دام ،منابع آب و حساسیت به فرسایش مهمترین عوامل موثر بر شایستگی مرتع می باشند . بهمین منظور برای بررسی عوامل فوق در شایستگی مراتع ،حوزه آبخیز سد کرج واقع در استان تهران انتخاب گردید . از نظر تولید علوفه قابل دسترس دام،عوامل شیب،وضعیت و گرایش مرتع ،پایداری خاک،خوشخوراکی و تولید هر گونه گیاهی در هکتار مورد بررسی قرار گرفت . در تعیین حساسیت به فرسایش از روش پتانسیل فرسایش پذیری EPM استفاده شد و در نهایت با طبقه بندی شایستگی مرتع با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی ) ) G.I.S و روش پیشنهادی فائو (1991) ،با تلفیق شایستگی مرتع از نظر تولید علوفه قابل دسترس دام،منابع آب و حساسیت به فرسایش،شایستگی مرتع از نظر چرای دام ( گوسفند ) تعیین شد . برداشت های فلورستیک از قطعات نمونه برداری ) ) ROLEVE در هر یک از واحدهای رویشی بر روی عکس های هوایی انجام گرفته و برای تجزیه و تحلیل هر واحد گیاهی از روش Cain استفاده گردیده است . مطالعه فیزیونومیک منطقه بر اساس روش کوچلر انجام گرفته و بعد عوامل تخریب و علل از بین رفتن پوشش گیاهی ( مرتع و جنگلی ) منطقه به تفکیک مورد بررسی واقع شده و با استفاده از سیستم G.I.S نسبت به بررسی تغییرات پوشش گیاهی،و تهیه نقشه های گرایش و وضعیت پوشش گیاهی منطقه طی یک دوره بلند مدت 20 ساله اقدام گردیده است .

کیفیت اراضی،شایستگی مرتع،تغییراتپوشش گیاهی، G.I.S