باقر قرمزچشمه - کارشناس ارشد پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری و دانشجوی دکتری اقل
مجید رضایی بنفشه - استادیار دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا
مجتبی نساجی - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه تبریز و مربی آموزشی موسسه علمی کار

آب و هوای کره زمین در سال‌های اخیر به دلیل فعالیت‌های بشری و دیگر عوامل طبیعی دستخوش تغییر شده است این تغییرات در نقاط مختلف دنیا ثابت نبوده و شدت و ضعف داشته و جهت تغییر نیز در برخی نقاط مثبت و در برخی نواحی منفی است. علاوه بر تغییرات اقلیمی تغییرات کاربری نیز به دلایل مخالف رخ داده است. هر چند به ظاهر رژیم رودخانه از کاربری تاثیر نمی پذیرد ولی در واقعیت روابط پیچیده و دو طرفه برقرار است. شناخت نواحی دارای تغییر و روند آن در مدیریت و برنامه‌ریزی ناحیه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار است. بطوری که می‌توان براساس روند تغییر جریان رودخانه برنامه‌ریزی برای تغییر الگوی کشت، اصلاح گیاهان وغیره را انجام داده تا در آینده دچار مسائل حاد منطقه‌ای نشود. در این تحقیق آبدهی سالانه به عنوان یک عامل مهم اقلیمی-هیدرولوژیکی منطقه‌ مورد تحقیق در شمال غرب کشور انتخاب و در یک دوره آماری 30 ساله بررسی روند با استفاده از روش من-‌کندای آزمون گردید. لازم به ذکر است که قبل از آن بازسازی آماری و صحت و کفایت داده‌ها بررسی شد. در هر ایستگاه آزمون انجام و پارامترهای آماری آزمون من-کندال استخراج گردید. سپس در محیط GIS مقادیر روند هر ایستگاه وارد و در یک نقشه میزان روند در هر ایستگاه آورده شد. نتایج نشان داد که در اکثر ایستگاهها روندآبدهی سالانه کاهشی بوده و در حدود 30 درصد ایستگاهها معنی دتر نیز بوده است. و فقط در 3 ایستگاه روند مثبت ولی بدون معنی داری بدست آمد.

آبدهی سالانه، روند، من-کندال، شمال غرب، GIS