سمیعه اسکندری نصرآبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگ
رضا قربانی - اعضای هیئت علمی گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
پرویز رضوانی مقدم - اعضای هیئت علمی گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی نصیری محلاتی - اعضای هیئت علمی گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

امروزه استفاده از کودهای بیولوژیک از جمله میکوریزا، به تنهایی ویا بصورت تلفیقی با کود های آلی و شیمیایی به عنوان جایگزین کود های شمیایی از جمله مهمترین راهکارهای تغذیه ای در مدیریت پایدار اگرواکوسیستم ها می باشد. به منظور بررسی مصرف کود های بیولوژیک، آلی و شیمیایی بصورت تلفیقی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد .تیمار های این آزمایش شامل کاربرد منفرد میکوریزا، تلفیقی میکوریزا با کودهای آلی (ورمی کمپوست و مرغی) ، تلفیقی با کود شیمیایی نیتروژن و تیمار شاهد(عدم استفاده از کود) بودند. نتایج این بررسی نشان داد که تیمار میکوریزا – ورمی کمپوست سبب افزایش معنی دار عملکرد بیولوژیک ماریتیغال شد. تیمارهای میکوریزا و میکوریزا – ورمی کمپوست باعث افزایش عملکرد دانه گردید. استفاده از میکوریزا به تنهایی سبب افزایش معنی دار شاخص برداشت گردید. کاربرد میکوریزا به تنهایی توانست شاخص برداشت را به میزان 16 درصد نسبت به شاهد افزایش دهد. تیمارهای تلفیقی میکوریزا – مرغی و میکوریزا – شیمیایی سبب افزایش معنی دار درصد روغن بذور مارتیغال شد. قطر گل آذین های ماریتیغال در تیمار های میکوریزا و میکوریزا – مرغی نسبت به سایر تیمارها افزایش یافت. با توجه به همبستگی مثبت بین مصرف کودهای بیولوژیک و آلی وعملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک ، درصد روغن و شاخص برداشت چنین به نظر می آید که استفاده از کود های بیولوژیک بصورت منفرد و تلفیقی با سایر کود ها بخصوص در سیستم های کشت پایدار میتواند در بهبود خصوصیات کیفی و کمی گیاه دارویی ماریتیغال موثر باشد.

شاخص برداشت ، نظام های کشاورزی پایدار، میکوریزا، عملکرد