عبدالحسین آرامی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه علوم کشاورزی و من
مجید اونق - استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
واحد بردی شیخ - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
فرهاد هنردوست - کارشناس ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی

در حال حاضر، بیابانزایی به عنوان یک معضل، گریبانگیر بسیاری از کشورهای جهان، از جمله کشورهای در حال توسعه می باشد. هدف از این تحقیق، مقایسه اثر نقشه شیب، سنگ و کاربری در خطر بیابانزایی دشت گنبد – داشلی برون و همچنین ارزیابی معیار زمین شناسی و ژئومورفولوژی بر اساس متدولوژی IMDPA در وضعیت بیابانزایی و ارائه نقشه بیابانزایی در منطقه می باشد. طبق مدل به هر3 شاخص شیب، حساسیت سنگ و کاربری اراضی براساس تأثیر آن در بیابانزایی وزنی داده شد، که با محاسبه میانگین هندسی از امتیاز شاخص ها و بهره گیری از نرم افزار Arcgis نقشه های وضعیت فعلی بیابانزایی مربوط به هر شاخص تهیه گردید و با تلفیق نقشه شاخص ها، نقشه وضعیت فعلی بیابانزایی معیار زمین شناسی و ژئومورفولوژی بدست آمد. برای تطابق نقشه های شیب و سنگ و کاربری از نرم افزارIDRISI و شاخص کاپا استفاده شد. نتایج بدست امده نشان می دهد که 1/9 درصد از کل مساحت منطقه دریاچه، 81/5 درصد در کلاس متوسط و 16/56 درصد در کلاس شدید بیابانزایی قرار دارد. متوسط وزنی ارزش کمی شدت بیابانزایی برای کل منطقه بر اساس معیار انتخابی 1/99 تعیین گردیده است. همچنین نتایج بر اساس شاخص کاپا نشان داد که میزان تطابق نقشه ی حساسیت با شیب و حساسیت با کاربری و شیب با کاربری با هم تفاوت دارند. که مقادیرشاخص های کاپای محاسبه شده در نقشه های حساسیت سنگ با شیب و شیب با کاربری کمترین و در نقشه ی حساسیت با کاربری بیشترین مقدار خود را دارد.

خطر بیابانزایی، IMDPA، ژئومورفولوژی، کاپا، IDRISI