عفت مشهدی - دانشگاه خوارزمی(تربیت معلم)،کرج،ایران
حمید میرزایی - دانشگاه تهران، مرکز تحقیقات بین المللی بیابان، ایران

بیابان ها محیط های بی پناه و غیر قابل سکونت برای موجودات زنده هستند و حدود یک پنجم از سطح قاره ها، بخصوص آفریقا، توسط بیابان ها اشغال شده اند. برخورداری از دمای بالا در طی روز و سرمای سخت درساعات شب، ضمن این که دسترسی به آب در تمام طول سال ،کوتاه مدت است. علیرغم این مشکلات تعداد زیادی از گیاهان و حیوانات قادر به ادامه حیات هستند. تعدادی مکانیسم یا استراتژی بقا وجود دارند که در موجودات بوجود آمده اند و به آنها اجازه می دهند در محیط های سخت بقا پیدا کنند. این مکانیسم ها شامل: 1- رهایی از محیط بیابان 2- مقاومت و سازگاری که خود شامل: الف- سازگاری مورفولوژیک ب- سازگاری رفتاری و فیزیولوژیک

بیابان، مکانیسم های بقا، مقاومت و سازگاری، مرفولوژیک، فیزیولوژیک