محمد میرزاوند - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دا
هدی قاسمیه - استادیار گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کا

بررسی انواع فرسایش، رخساره های ژئومورفولوژیکی وخصوصیات هیدرودینامیکی سازندهای زمین شناسی از مسائل مهم در علم زمین شناسی است. در این پژوهش، زیرآبریز چهل کنار بهبهان به عنوان منطقه ی مورد مطالعه در نظر گرفته شد. نحوه ی کار به این صورت بود که ابتدا نقشه های شیب، سازندهای زمین شناسی، مقاومت به فرسایش، شبکه ی هیدرولوژیکی و کدبندی ژئومورفولوژیکی با استفاده از نرم افزارهای ArcGIS9.3 و ENVI تهیه گردید و مشخص شد که سازندهای لهبری، بختیاری و کواترنر به ترتیب 18/74 و 53/23 و 28/02 درصد وسعت منطقه را تشکیل می دهند. همچنین میانگین حساسیت به فرسایش در منطقه ی مورد مطالعه 4/125 به دست آمد. بنابراین حساسیت به فرسایش در حوضه به دلیل اینکه بیش از نیمی از حوضه با سنگ پوش کنگلومرایی حفاظت می شود، در حد متوسط است و اشکال فرسایشی موجود بر روی سازند کواترنر و بخش لهبری شبیه هم بوده و مهم ترین آنها شامل فرسایش سطحی، شیاری، آبراهه ای و خندقی است. علاوه بر این، بر روی سازند کواترنر، فرسایش کناری نیز قابل تشخیص می باشد. سازند کنگلومرایی بختیاری به خاطر لیتولوژی سخت خود در برابر فرسایش مقاوم بوده و مهم ترین فرسایش بر روی این سازند در منطقه ی مورد مطالعه، فرسایش آبراهه ای می باشد. باتوجه به نتایج به دست آمده از نقشه ی شیب منطقه،شیب منطقه اکثراً زیر10درصد(دشت) بوده و تنها بخش کوچکی از منطقه در شیب 60-30 درصد(کوهستان) قرار دارد. واحد دشت بیشترین درصد منطقه را اشغال کرده و تیپ های آن شامل تیپ فرسایشی با رخساره ی دشت ریگی و دشت دامنه ای بوده است. با توجه به نتایج بررسی های هیدرودینامیکی سازندها، سازند بختیاری و کواترنر تراوا و بخش لهبری ناتراوا تشخیص داده شدند.

حساسیت به فرسایش، رخساره ی ژئومورفولوژیکی، سازند لهبری، سازند بختیاری، کواترنر