میترا لاله سیاه - کارشناس ارشد اقلیم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری، گروه جغراف
ابراهیم فتاحی - عضو هیئت علمی پژوهشکده هواشناسی
حمید مهسافر - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی آب، دانشگاه صنعتی امیرکبیر

انقلاب صنعتی روند استفاده از انرژی و انتشار روز افزون گازهای گلخانه ای در جو زمین را شدت بخشید. افزایش گاز های گلخانه ای در چند دهه اخیر باعث بر هم خوردن تعادل اقلیمی کره زمین و بروز پدیده ای به نام پدیده گرمایش جهانی و تغییر اقلیم شده است. پیامد ناشی از تغییر اقلیم چرخه آبی و منابع آب حوضه های آبریز را نیز تحت تاثیر قرار داده است. در این تحقیق تاثیر احتمالی تغییر اقلیم بر رواناب حوضه رودخانه کارون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. حوضه آبریز کارون بزرگ با داشتن حدود 12 سد بزرگ احداث شده و در حال احداث و با پتانسیل تولید بالغ بر20 هزار مگاوات تولید نیرو از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. پیامد های تغییر اقلیم بر منابع آب می تواند پتانسیل برقابی منطقه را تحت تاثیر قرار دهد. معتبر ترین ابزار جهت بررسی اثرات تغییر اقلیم بر سامانه های مختلف استفاده از متغییر های اقلیمی شبیه سازی شده توسط مدل های جفت شده اتمسفر- اقیانوس گردش عمومی جو می باشد. در این مطالعه با استفاده از داده های مدلهای گردش عمومی جو (GCM) تحت سناریوی گازهای گلخانه ای SRES تغییرات دما، بارش و رواناب حوضه آبریز کارون در دوره 2039- 2010 برای ایستگاه های منتخب ، شبیه سازی شده. داده های میانگین دما و مجموع بارش ماهانه در دوره آتی از دو مدل HadCM3 و CSIRO از سری مدل های گردش عمومی جو تحت سناریوی A2 و B1 برای(1990-1961) و دوره های آتی (2039-2010) تهیه سپس به وسیله روش ریز مقیاس نمایی مکانی تناسیی و روش کوچک مقیاس کردن زمانی عامل تغییر، داده ها برای منطقه مورد مطالعه ریز مقیاس شدند. جهت بررسی تاثیر این تغییرات بر دبی و شبیه سازی رواناب برای دوره های آتی از شبکه های عصبی مصنوعی (ANNS) استفاده شد. نتایج حاصل، حاکی از، افزایش دما و کاهش بارش در منطقه است. مقایسه رواناب دوره مشاهداتی با دوره 2039-2010 بیانگر تاثیر تغییر اقلیم بر رواناب این حوضه طی دوره آتی است.

تغییر اقلیم ، رواناب، مدل AOGCM ، سناریوی انتشار، شبکه عصبی مصنوعی ، حوضه کارون