بهروز ارسطو - مدرس مرکز آموزش عالی علمی کاربردی منابع طبیعی سمنان

کشور ایران به لحاظ قرارگیری در کمربند خشک آب و هوای جهانی دارای بارشهای با دو خصوصیت عمده است، کمی بارش و نوسانات منفی موجبات خشکسالی را با شدت و ضعفهای مختلف درکشور فراهم می آورد و درمیان حوادث غیر مترقبه از فراوانی بیشتری برخوردار است. با توجه به رخداد مکانی این پدیده بررسی های منطقه ای می تواند در شناخت و پیش بینی آن بسیار حائز اهمیت باشد. در این پژوهش با توجه به رویکرد اقلیمی به این رخداد روش تحلیل داده های بارندگی مورد استفاده قرار گرفته است جهت توصیف چگونگی وقوع از دو شاخص درصد میانگین و داده های استاندارد استفاده شده است. و سپس شاخص ماهانه خشکسالی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. در بخش پیش بینی خشکسالی مدلهای آماری مربوط بر روی اعمال و مورد آزمون قرار می گیرد. چون فرضیاتی برای یافتن مناسبترین روش تحلیل سریهای زمانی در نظر گرفته شده بود، ابتدا در روند سالانه و تحیل یک متغیره مدل همار سازی نمائی با اریما مقایسه شد و در هر سه ایستگاه و در هر دو سری زمانی حداکثر، حداقل و میانگین خطا به مراتب در مدل هموارسازی نمائی کمتر از آریما است. در تحلیل دو متغیره مشخص شد که هر فصل در وضعتی خاص پیش بینی را با معیار قرار دادن کمترین انحراف معیار بدست میآید. آنچه از خصوصیات خشکسالی سمنان استنباط می شود این است که وقوع این پدیده از ویژگیهای اصلی آب و هوای آن محسوب می شود از این دو اعمال تمهیداتی جهت کاهش مختلف ضروری به نظر می رسد.