سیدمحمدرضا طباطبائی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور

تحقیق انجام شده به بررسی روند فرسایش خندقی در اراضی جنوب شرقی شهرستان شوشتر که قسمتی از حوزه شهید مدرس، واقع در استان خوزستان است می پردازد. تاثیرپذیری عوامل اقلیمی، زمین شناختی، خاک و دخالتهای انسانی از یکدیگر، موجب بروز فرسایش شدید خندقی در منطقه شده است.بنحوی که این پدیده نقش مهمی در تخریب و هدر رفت خاک و همچنین بیابانی شدن اراضی داشته است. در تحقیق انجام شده به کمک پردازش داده های ماهواره ای لندست TM سال 1370، تفسیر استریسکوپی عکسهای هوائی به مقیاس 20/000: 1 سال 1343 و سایر داده های مرجع زمینی منطقه و همچنین با استفاده از تکنیک های موجود در GIS ، اراضی تخریب شده منطقه شناسایی و نحوه گسترش آنها مورد بررسی قرار گرفته است. جهت استفاده از عکس های هوائی، ابتدا به کمک تفسیر استریسکوپی، محدوده های فرسایش خندقی منطقه تعیین و سپس بر روی کاغذ منعکس گردید. این اطلاعات سپس مورد اسکن قرار گرفته و پس از زئورفرنس نمودن و انجام سایر تصحیحات، جهت مقایسه با تصاویر ماهواره ای مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان میدهد که در سال 1370 حدود 46 تا 50 درصد اراضی منطقه تخریب گردیده و مقایسه زمانی (در یک دوره زمانی 27 ساله) تصاویر ماهواره ای با عکس های هوائی (سال 1343) روشن می سازد که روند تخریب اراضی حدود 15/6 درصد رشد دداشته، بنحوی که سالانه بطور متوسط 45 هکتار از اراضی منطقه تحت فرسایش و تخریب قرار گرفته اند.

تصاویر ماهواره ای ، لندست ، GIS , TM ، فرسایش خندقی