محمدرضا غریب رضا - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
حمید رحیمی پور انارکی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

خور بندی ریگ در فاصله حدود 120 کیلومتری شمال غربی بوشهر واقع شده است. این خور از شمال به رودخانه شور متصل بوده و مشخصا از انواع خورهای ساخته شده در پناه سدهای رسوبی (Bar built Estuary) می باشد. در حال حاضر خورریگ به عنوان یک پایانه تبادل رسوبات دریایی و خشکی است. مشکل رسوبگذاری در خورریگ مربوط به رسوبگذاری رسوبات ریزدانه در مرداب خور و نهشته شدن رسوبات ماسه ای در بخش دریای و مصب آن است. در این تخقیق بر اساس خصوصیات ترکیبی رسوبات، موفولوژی دانه ها، نوع و توزیع کانی های سنگین نقش مناطق برخاستگاه در تامین رسوبات ماسه ای و درشت دانه تر بخش های مختلف خورریگ تعیین گردد. بدین منظور از 20 نمونه از رسوبات سخت نشده و 3 نمونهاز واحدهای سنگی غالب بالادست حوزه خورریگ مقطع نازک میکروسکوپی تهیه شده است. از نتایج بررسی کانی های فرعی به ویژه کانی های سنگین در جهت ارتباط هرچه بیشتر برخاستگاه های رسوب با رسوبات مقصد استفاده شده است. نتایج نشان داد که متوسط 71 درصد ترکیب رسوبات مناطق برخاستگاه و 80درصد ترکیب رسوبات بخش های دریایی و رودخانه ای و مصب خورریگ ترکیبی آهکی دارند. بدین ترتیب نام ترکیب رسوب در تمم نمونه ها یمورد مطالعه کالک لیتایت (CRF) است. سازند بختیاری با 96 درصد فراوانی خرده سنگی به ویژه آهکی یکی ازمنابع مهم ترکیب رسوبات بخش های یاد شده خورریگ به شمار میرود. از طرفی رسوبات مناطق برخاستگاه ساحلی و بخش دریایی خورریگ بین 90 تا 10 درصد مورفولوژی الیتی دارند. مطالعه مقاطع نازک رسوبات نشان داد که حداکثر تا 10 درصد از رسوبات بخش دریایی خور، 30 درصد از بخش میان جزر و مدی مصب خور، و تا 20 درصد از دلتای رود شور دارای برخاستگاه دریایی هستند و عمدتا تاثیر آنها به مصب خور معطوف شده است.

خورریگ ، منابع رسوب ، خصوصیات رسوب