صبا نادرزاده - کارشناس نقشه برداری
سمانه رسائی جو - کارشناس نقشه برداری
امیرمحمد طوسی - کارشناس ارشد GIS

تامین اهداف توسعه پایدار در پروژه های مسیر یابی، مستلزم رعایت اصول زیست محیطی است. برای نیل به ای هدف می بایست پارامترهای موثر در تعیین مسیر بهینه، طی فرایندهای مختلف مورد تحلیل قرار گیرند. در این تحقیق در راستای رعای اصول زیست محیطی، از قابلیتهای سیستمهای اطلاعات مکانی (GIS) جهت تعیین مسیر بهینه بین دو موقعیت مکانی در استان مرکزی استفاده گردید. به این منظور و با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی منطقه، پارامترهای موثر در مسیریابی تعیین و با توجه به هزینه و دقت مورد نیاز برای این پروژه مورد ارزیابی قرار گرفتند. این پارامترها شامل شیب منطقه، مکان تاریخی، اثر تاریخی، رودخانه، راه اصلی، جنگل، زراعت ، باغستان ، باغ انگور، گورستان و گسل می باشند. داده های مورد نیاز از فایلهای پایگاه داده توپوگرافی ملی در مقیاس 1:25000 سازمان نقشه برداری کشور استخراج گردیدند.درمرحله بعد و با استفاده از روش مقایسه ای index table بین پارامترها با توجه به نظرات متخصصین مختلف ازجمله محیط زیست و راهسازی و درنهایت با در نظر گرفتن هزینه مطلوب ، لایه های اطلاعاتی وزن دهی شدند. در نهایت لایه ها رویهم گذاری و بر اساس الگوریتم مسیر یابی، مسیر بهینه مشخص شد که در مقایسه با کوتاهترین مسیر اقلدیسی بین دو نقطه مورد نظر، با اختلاف 200/1 کیلومتر افزایش مورد قبول قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که با توجه به تنوع و تعداد پارامترهای تاثیرگذار بر مسیریابی و ضرورت رعایت اصول زیست محیطی ، استفاده از روش مقایسه ای index table ما را قادر به وزن دهی توام پارامترهای مختلف و نظر ات متخصصین می سازد. همچنین این روش امکان طراحی خودکار فقط یک مسیر بهینه (با استفاده از قابلیتهای GIS) را می دهد.

اصول محیط زیست ، الگوریتم مسیریابی ، پارامترهای موثر در مسیر یابی ، پایگاه داده های توپوگرافی ، توسعه پایدار ، سیستم های اطلاعات مکانی ، روش قایسه ای index table ، رویهم گذاری لایه ها ، مسیر بهینه ، وزن دهی پارامتر