کیومرث حبیبی - عضو هیات علمی شهرسازی و معماری دانشگاه کردستان، دانشجوی دوره دکتری بر
پروانه زندی بختیاری - فوق لیسانس برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس وکارشناس ارشد شهرداری

با شروع تحولات جدید به ویژه پس از آغاز اصلاحات ارضی و پیامد آن مهاجرت های روستایی، رشد اقتصـادی اوائـل دهـة 50 و بـالا رفتن درآمدها و جاذبه های شهری جنگ تحمیلی و سیاستهای تمرکز زدایی استانی جمعیت شهر سنندج از 95 هزار نفر در سـال 55 بـه 340 هزار نفر در سال 1382 افزایش یافت . فرایند این جهش جمعیتی توسعه شدید فیزیکی شهر بوده است . با یک فرض ثابت مبنـی بـر تولید زبالة تولیدی هر شهروند به صورت سرانه که در سال 78 معادل 2/1 کیلوگر م بوده است . امروزه این شهر با تولیـد 714 تـن زبالـه روبروست . به عبارتی طبق آخرین آ مار اعلام شده هر نفر روزانه 2/1 کیلوگرم و سالیانه 766 کیلـوگرم زبالـه وارد چرخـة زیسـتی شـهر سنندج می نماید . با توجه به اینکه مواد زائد به هن گام دفن به 20 درصد حجم اولیه خود کـاهش مـی یابـد و هـر مترمکعـب آن بـا 450 کیلوگرم وزن به حجم 0/2 مترمکعب تبدیل خواهد شد که در آن صورت هم اگر 714 تن زباله در لایه ای از خاک بـه ضـخامت 3 متـر دفن شود فضایی در حدود 105 م ترمربع در روز نیاز دارد که این مساحت در سال برا بر 38 هکتار خواهد بود . مکان یابی اولیه محل دفن زبالة شهر سنندج در اطراف جادة قدیم مریوان در شمال شرقی سنندج نسبت به محل کنونی دفن زباله در فاصلة 10 کیلومتری این شـهر در یک کیلومتری جادة سنندج ـ کرمانشاه مابین روستاهای چنو و کیلک از لحاظ اکثر شرایط محیطی، طبیعی و اقتصادی بهینـه تـر بـود ه است . اما به نظر می رسد محل کنونی دفن زباله علاوه بر تکمیل ظرفیت از موقعیت محیطی کاملاً نامناسبی بهره گرفته و اثرات و آلودگی های زیست محیطی آن نه تنها در شرایط کنونی پدیدار شده بلکه در آینده نزدیـک نیـز اثـرات منفـی خـو د را بهتـر نشـان داده وتوسـعه پایدارناحیه جنوبی این شهر رابا بحران مواجه ساخت . توانایی GIS به عنـوان مجموعـه ای سـازمان یافتـه از نـرم افـزار، سـخت افـزار، اطلاعات جغرافیایی و نیروی انسانی متخصص که به منظور کسب، ذخیره، بهنگام سازی، پردازش و تحلیـل کلیـه اشـکالات جغرافیـایی طراحی و ایجا د شده است باعث شده ،کاربرد وسیعی در مسائل زیست محیطی به ویژه در تعیین مکان و محل مناسـب دفـن مـواد زائـد جامد و مایع پیدا نماید کلمات کلیدی : مکان یابی، GIS ، منطق فازی، تصحیح هندسی تصاویر، دفن زباله .