منوچهر چهاردولی - کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر
محمدرضا مباشری - استادیار گروه مهندسی سنجش از دور، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

پایش دقیق مراحل رشد گیاه ( فنولوژی ) یکی از اجزاء مهم مدیریت مزرعه است . امروزه از مهمترین راهکارهای افزایش بهرهوری در تولیدات کشاورزی اهتمام به استفاده از فنآوریهای نو میباشد . عدم توجه به موقع به کندی میزان رشد گیاهان، خصوصاً محصولات کشاورزی، باعث افت میزان محصول در سطح زیر کشت شده و از راندمان زمین خصوصاً در کشت و صنعتهای بزرگ میکاهد . سلامتی گیاه بر میزان موجودی آب گیاه تاثیر گذار است و با شاخصهای گیاهی قابل محاسبه است . این شاخصها با استفاده از پردازشهای خاص علم سنجش از دور از تصاویر ماهوارهای قابل استخراج هستند . هدف ما در این پژوهش تهیه معادله استانداردی بود که با استفاده از آن بتوان میزان دقت شاخصهای ماهوارهای که برای تعیین سن فنولوژیکی گیاه نیشکر ( بر حسب روز - درجه ) به کار بردیم را تشخیص داد . یک روش برای تهیه این شاخص استاندارد، تهیه الگوریتمی از برهمکنش انرژی الکترومغناطیس در محدوده طیف مرئی و فروسرخ با گیاه است که ما در این تحقیق با دوربین دیجیتالی مدل CANON-A510 آن را به انجام رساندیم . بنابراین با مراجعه به کشت و صنعت امیر کبیر در تاریخهای 85/7/8 و 85/7/9 و مراجعه به کشت و صنعت دعبل خزایی در تاریخ 85/7/10 که هر دو در خوزستان میباشند تعداد 63 تصویر دیجیتالی تهیه شد . این تصاویر مربوط به 9 مرحله از رشد گیاه نیشکر بود . با توجه به شرایط جوی خاص خوزستان با افزایش DN های تصویر در سه باند آبی به مقدار 13 ، سبز 8 و در باند قرمز 9 واحد مواجه شدیم که اصلاحات لازمه انجام شد . در این پژوهش از روش مستطیلی جهت استخراج سن واقعی گیاه استفاده گردید که روشی آماری می - باشد و جهت استخراج سن گیاه از تصاویر دوربین دیجیتالی 3 روش الف ) طبقه بندی به روش بیشترین احتمال ب ) روش آستانه گذاری ج ) روش هیبرید اعمال شد . ما در اینجا 3 تصویر را با روز - درجه مشخص جهت بررسی میزان دقت روشهای فوق به کار بردیم و با محاسبه درصد پوشش گیاهی از 3 روش فوق و قرار دادن این درصد پوششها در معادلههای مربوط به هر روش سن پیشنهادی هر روش را بدست آورده و توسط آزمون ویل کاکسون - که یک آزمون ناپارامتری - آن را نسبت به سن واقعی آزمون کرده و میزان صحت مدلها بدست آمد . روش بیشترین احتمال باR2 =0,987 و روش آستانه با R2 =0,989 و روش هیبرید با R2 =0827 بودند که روش آستانه به عنوان بهترین روش انتخاب گردید .

سنجش از دور، دوربین دیجیتالی، سن فیزیولوژیکی، اثر گردوخاک، گیاه