محمد رضا محقق - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قم

سطح وسیعی اززمین های استان قم را مناطق شور و شوره زارها و کنبد های نمکی،و دریاچه های نمکتشکیل میدهد .در اکثراین مناطق سطح آب شور، بالا بوده و قابل دسترسی است . زه آبهای زمین های کشاورزی در نواحی نزدیک به مناطق کویری دارای شوری 10 تا 20 گرم در لیتر بوده که قابلیت استفاده به عنوان منابع پرورش برخی گونه های آبزیان را داراست. در چند سال اخیر کارهای نمونه و شاخص در پرورش جلبک های اب شور و میگوی آب شور (آرتمیا) انجام پذیرفته است.درچند منطقه شوراطراف قم زه ابهای شور جاری در اطراف کوه نمک جاده گازران،و ایستگاه قطار گارمانوری و زه کش کشاورزی مزرعه آب شیرین در کیلومتر 45 جاده کاشان اقدام به احداث استخرهای نمونه کوچک برای پرورش آرتمیا ی بومی دریاچه نمک قم و جلبک شد.آب شوراستفاده شده اولیه در این مناطق بین 25 تا 40 گرم در لیتر بوده که هدایت این آب به استخرهای کوچک احداثی و غنی سازی این استخرها با کود مرغی و کود اوره اقدام به تکثیر جلبکهای شور پسند منطقه مانند سندسموس ،دونالیلاو... گردید. در شوری مناسب، اقدام به رها سازی لارویک روزه آرتمیای بومی حوض سلطان در این حوضچه ها شد. حوضچه های جداگانه برای پرورش جلبک در این مناطق در نظر گرفته شد که برای تغذیه ارتمیااز آنها استفاده شد.پس از اقدامات مدیریتی ،غذادهی و پرورشی درطی دوره پرورش 1 تا دو ماهه،توده زنده آرتمیا و سیست ان تولید گردید. مقدار تولید توده زنده آرتمیا در این حوضچه ها به 50 تا 70 گرم در متر مکعب استخر رسید و پس از شوری 70 گرم در لیتر تخم آرتمیا نیز تولید گردید. آرتمیا یک غذای زنده با کیفیت بالای پروتئین، کربوهیدرات وچربی برای انواع ماهیان پرورشی و زینتی است و ازرش اقتصادی و تجاری بالایی دارد.جلبک های شور پسند مانند دونالیلا واسپیرولینا علاوه بر تغذیه آبزیان برای تهیه داروهای انسانی دارای اهمیت است.

آرتمیای بومی،زه آب کشاورزی،جلبک