مهران محمد پور - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت و عضو باشگاه پژوهشگران جوان
عظیم قاسم نژاد - استادیار گیاهان دارویی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
بهلول عباس زاده - دانشجوی دکترای اکولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
محمد آزاد بخت - استاد فارماکوگنوزی دانشگاه علوم پزشکی مازندران

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر صفات مورفولوژیک مرزه (Saturejahortensis L) آزمایشی به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تاریخ کاشت (22 فروردین، 2، 13 اردیبهشت) و سه تراکم (35×15، 35×25، 35×35) و با سه تکرار در سال 89 انجام شد. ارتفاع ، قطر ساقه، تعداد گره، طول بزرگترین میانگره، تعداد ساقه های فرعی، طول ریشه، عرض ریشه، قطر ریشه، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه، طول برگ، عرض برگ، قطر تاج پوشش 1 و قطر تاج پوشش 2 تحت تاثیر تیمارها مورد بررسی قرار گرفتند نتایج نشان داد که پارامترهایی چون ارتفاع ، تعداد ساقه فرعی، قطر ساقه، تعداد گره، قطر ریشه، عرض ریشه، وزن تر ریشه، و وزن خشک ریشه ، طول برگ، عرض برگ، قطر تاج 1 و قطر تاج 2 تحت تاثیر تاریخ کاشت تفاوت معنی داری داشتند . صفات اندازه گیری شده تاریخ کاشت اول نسبت به تاریخ کاشت های بعدی افزایش قابل توجهی نشان داد. اثر تراکم بر ارتفاع، قطر ساقه، تعداد گره، تعداد ساقه فرعی، قطر ریشه، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه و قطر تاج معنی دار بود. در مجموع بیشترین مقدار میانگین ارتفاع، قطر ساقه، تعداد گره، تعداد ساقه فرعی، قطر تاج 1 و قطر تاج 2 به طور مشترک در تراکم های 25 و 35 سانتی متر مشاهده شد. علاوه بر این صفات اندازه گیری شده در اغلب موارد تحت تاثیر اثر متقابل تاریخ کاشت و تراکم قرار داشتند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که خصوصیات مرفولوژیکی مرزه که اغلب از اجزای عملکرد پیکر رویشی محسوب می شوند تحت تاثیر تیمارهای زراعی قرار داشته و با مدیریت صحیح می توان عملکرد رویشی را افزایش داد.

مرزه، تاریخ کاشت، تراکم، مورفولوژی