سعید دوازده امامی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
حسین زینلی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
سهیلا دخانی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی

بذور شیزوکارپ (schizocarpe) به میوه هایی گفته می شود که از یک تخمدان دو یا چند قسمتی به وجود می آیند و تخمدان آنها نیز پس از رسیدن کامل به قطعات ناشکوفایی که معمولا هر یک محتوی یک دانه می باشد تجزیه می گردد این بذور در خانواده های مختلف گیاهی مانند خانواده چتریان و پنیرک بوفور دیده می شوند چسبیدگی دانه ها باعث بروز خطا در شمارش با دستگاه های بذر شمار (seed counter) ، اشتباه در محاسبه بذر لازم برای هر هکتار و به طور کلی براوردها و محاسباتی است که تعداد بذر، جوانه و گیاهچه در آنها مد نظر قرار می گیرد. در این تحقیق رفتار جوانه زنی بذور شیزوکارپ در خانواده چتریان بررسی شد. بذر پنج گیاه دارویی زنیان، گشنیز، زیره سبز ، رازیانه و انیسون انتخاب گردید برای هر گیاه تعداد 50 نمونه 100 تایی توسط دستگاه شمارنده بذر انتخاب شد. در این نمونه ها تعداد بذر دوتایی و یک تایی جدا شد و درصد آنها تعیین شد. سپس در 4 تکرار آزمایش جوانه زنی انجام شد و سرعت جوانه زنی بذور به هم چسبیده تعیین شد بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق میانگین بالاترین درصد بذر دوتایی در گیاه گشنیز (65 درصد) و کمترین میزان در گیاه زیره سبز (3 درصد) بدست آمد در رازیانه ، انیسون و زنیان درصد بذور دو تایی به ترتیب 11، 16 و 29 درصد بود. به عبارت دیگر چنانچه در این گیاهان بدون توجه به بذور دوتایی آزمایشات جوانه زنی انجام شود و شمارش صورت گیرد اعداد قابل اعتمادی بدست نخواهد آمد به عوان مثال تعداد 100 تایی بذر گشنیز در واقع 165 عدد خواهد بود همچنین بذرهای دوتایی گشنیز با کمترین نیرو و بذرهای دوتایی رازیانه با بیشترین نیرو از هم جدا شدند . سرعت و درصد جوانه زنی بذور به هم چسبیده با هم متفاوت بود.