امیر رضازاده - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عظیم قاسم نژاد - استادیار گروه باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

برگ کنگر فرنگی (Cynara scolymus L.) خواص دارویی مهمی دارد که بیشتر به دلیل محتوای بالای ترکیبات فنلی مانند اسید کافئیک و مشتقات پلی فنل آن مثل اسید کلرجنیک، سینارین و سایر ترکیبات پلی فنلی از جمله فلاونوئید هاست. در آزمایش حاضر تغییرات اسید کلروجنیک ، اسید کافئیک و فلاونوئید کل برگ کنگر فرنگی تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق با استفاده از دو رقم کنگر فرنگی و در دو آزمایش گلدانی (نمک طعام) و مزرعه ای (شوری طبیعی) انجام شد. پس از تهیه عصاره متانولی از برگ ، فلاونوئید برگ ها بر اساس استاندارد کوئرستین گزارش شد. در آزمایش مزرعه ای و گلدانی بالاترین میزان فلاوونوئید به ترتیب در شوری 3/5 و 6/9 دسی زیمنس مشاهده شد و سپس این روند کاهش یافت و در بالاترین درجه شوری به حداقل رسید. رقم در آزمایش گلدانی (84/9 و 95/9 ) و مزرعه ای (86/5 و 90/6) تاثیر معنی دار بر محتوای فلاوونوئید برگ داشت میزان اسید کلروجنیک و کافئیک اسید برگ با دستگاه HPLC اندازه گیری شد . نتایج نشان داد که در آرمایش مزرعه ای اسید کلروجنیک با افزایش شوری تا 3/5 دسی زیمنس روند افزایشی داشت و سپس کاهش یافت. در آزمایش گلدانی بالاترین میزان اسید کلروجنیک در وری 6/9 دسی زیمنس مشاهده شد و سپس کاهش یافت. کافئیک اسید برگ در آزمایش مزرعه ای و گلدانی با افزایش شوری به ترتیب در 21/5 و 16/5 دسی زیمنس به بالاترین مقدار رسید و با افزایش شوری کاهش یافت . با توجه به داده های بدست آمده می توان بیان نمود که رابطه مستقیمی بین سطح شوری و ترکیبات فنلی برگ وجود دارد. البته با توجه به بازدارندگی شوری در عملکرد بیومس، تعیین سطح بهینه شوری برای حداکثر عملکرد و حداکثر ترکیبات فنلی لازم است.

کنگر فرنگی، شوری، اسید کلروجنیک، اسید کافئیک، فلاوونوئید