نگار ظریف پور - دانشجو کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
محمد تقی ناصری پور یزدی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

زیره سیاه یک گیاه ویژه با سازگاری اکولوژیکی و ارزش دارویی است در ایران در سال های اخیر تلاش برای اهلی سازی افزایش عملکرد و همچنین استفاده از غده های آن به صورت زراعی از این گیاه چند ساله علفی انجام شده است. در یعضی کشورهای همسایه ایران برای استفاده های دارویی، غذایی و بهداشتی بذرهای آن از رویشگاه های طبیعی جمع آوری می شود ایران مهمترین تولید کننده و صادر کننده این گیاه می باشد از محدودیت های اصلی در توسعه کشت و کار، خواب عمیق آن می باشد که سخت جوانه م زند بذرهای آن در اکثر اوقات غیر بارورند و در صورت جوانه زنی نیاز به یک دوره چند ساله تا گلدهی و عملکرد اقتصادی دارند. در نتیجه تحقیقات برای پایداری تولید این گیاه ضروریست در این تحقیق به منظور بررسی اثر دما ، ترموپریود و وزن غده روی صفات زراعی زیره سیاه آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار و در گلدان اجرا شد. فاکتور دما در سه سطح 5، 10، 20 سانتی گراد فاکتور وزن غده در دو سطح >=5 و <5 گرم و ترموپریود 10 و 40 روز برای هر سطح سرما در سال 1388 در باغ گروه باغبانی دانشگاه فردوسی اجرا شد. با توجه به نتایج تجزیه واریانس و آزمون دانکن مشاهده شد که فاکتور دما اثر معنی داری α>= 99% ) روی تعداد شاخه های گل دهنده داشته ولی دوره زمانی سرمادهی و وزن غده به تنهایی اثر معنی داری بر درصد سبز شدن غده ها ، ارتفاع ، تعداد چتر در بوته، تعداد گل و وزن دانه نداشته ، ولی وزن غده >=5 گرم تاثیر بیشتری بر این اجزا داشته است اثر متقابل دو فاکتور وزن غده و مدت زمان در مورد صفت تعداد چتر در بوته اثر متقابل دما و دوره سرمادهی در مورد صفت های ارتفاع و تعداد چتر و اثر متقابل دما و وزن غده در صفت تعداد چتر در بوته معنی دار شد توصیه می شود برای انتقال غده از خزانه به زمین اصلی، از غده ها با وزن >=5 گرم به همراه تنش سرما 5 و 10 درجه استفاده شود.

ترموپریود، سرمادهی، گیاه دارویی