نرجس فتاحی - دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهی دانشکده علوم دانشگاه ارومیه
ژیراژ کاراپتیان - استاد دانشگاه ارومیه دانشکده علوم
رضا حیدری - استاد دانشگاه ارومیه دانشکده علوم

گلرنگ با نام علمی Carthamus tinctorius متعلق به خانواده آستراسه می باشد گلچه های آن به عنوان ماده لازم برای اساخراج رنگیزه های قرمز کارتامین و زرد کارتامیدین می باشد این رنگیزه های طبیعی خواص دارویی بسیاری دارند و برای رنگ کردن تولیدات غذایی مختف به کار می روند در حالیکه رنگ های مصنوعی به عنوان ماده افزودنی در مواد غذایی نامناسب می باشند در این تحقیق پودر پلچه های خشک شده گلرنگ برای استخراج رنگیزه قرمز کارتامین مورد استفاده قرار گرفت به این منظور کارتامین طی مراحل استخراج قلیایی، اسیدی کردن و جذب با سلولز جداسازی شد. برخی از فاکتورهای خارجی که گمان می شد در ماهیت شیمیایی کارتامین در محلول آبی موثر باشد مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش تاثیر فاکتورهای دما، PH و نور بررسی شد. محلول آبی کارتامین در دماهای (50، 30، 10، 70) درجه سانتیگراد، در PH های اسیدی پایین تر از 2 و PH های قلیایی بالاتر از 7 و همچنین تحت تابش نور 400 لوکس و UV قرار گرفت. سپس مزان جذب رنگیزه از طریق اندازه گیری های سپکتروفتومتری تعیین شد. بر اساس نتایج به دست آمده در دماهای بالاتر و با گذشت زمان رنگیزه بیشتر تخریب می شود همچنین تاثیر PH شدیدا اسیدی در تخریب رنگیزه بیشتر می باشد. از نظر میزان تابش نور در هر دو نوع تابش تقریبا اثرات مشابهی دیده شد و تفاوت قابل ملاحظه ای نشان نداد. با توجه به اینکه گلرنگ کاربردهای بسیار مفیدی از نظر دارویی ، غذایی ، علوفه ای و .. دارد و با توجه به اینکه این گیاه بومی کشور می باشد انجام مطالعات و بررسی های مختلف بر روی این گیاه بسیار مفید می باشد.

ا Carthamus tinctorius، کارتامین، فاکتورهای خارجی، اسپکتروفتومتری