فاطمه بشی پور - دانشیار مهندسی شیمی و عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی اصفهان
سید محمد قریشی - عضو هیئت علمی رشته صنایع غذایی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (دانشجوی دکتری صنایع غذایی دانشگاه فردوسی)

استخراج با سیالات فوق بحرانی (SFE) تکنیک قدرتمند و جدیدی در فرایندهای جداسازی است و از لحاظ زیست محیطی از روش های کریستالیزاسیون ، جذب سطحی، کروماتوگرافی و تبخیر بسیار مناسب تر است در این تحقیق استخراج با دی اکسید کربن فوق بحرانی به عنوان روشی جایگزین برای استخراج آلفا تو کوفرول از ژل آلوئه ورا در صنایع داورسای مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج ان در مقایسه با استخراج به روش سوکسله (98% هگزان ، 2% اتانول) در قالب درصد بازیابی آلفا توکوفرول بررسی شدو در آزمایش ها ژل برگ آلوئه باربادنسیس میلر سه ساله به کار برده شد همچنیداز طراحی آزمایش به روش رویه پاسخ (RSM) براساس طراحی مرکب مرکزی (CCD) به منظور بهینه سازی پارامترهای عملیاتی استخراج از جمله دما، فشار ، شدت جریان CO2 ، زمان دینامیک استفاده گردید. طراحی آزمایش ها در محدوده شرایط عملیاتی : دما 313-333، فشار 32-20 Mpa ، شدت جریان 0/5-1/5 ml/min CO2 و زمان دینامیک 60-140min با در نظر گرفتن 5 سطح برای هر یک از فامتورها انجام شد و همچنین از زمان استاتیک 15min و اندازه ذره 0/6mm استفاده گردید. نتایج به صورت یک مدل درجه دوم ارائه و نشان داده شد که شدت جریان CO2 اثر مهمی بر درصد بازیابی آلفا تو کوفرول ندارد. بیشینه درصد بازیابی آلفاتو کوفرول با در نظر گرفتن شرایط عملیاتی پیش بینی شده: دما 333k ، فشار 320Mpa ، شدت جریان CO2 ا 0/5ml/min و زمان دینامیک 140min به میزان 93/7 درصد بدست آمد. تشخیص آلفاتو کوفرول توسط کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (HPLC) انجام شد. به طور کلی استخراج با دی اکسید کربن فوق بحرانی به ویژه در صنایع داروسازی در مقایسه با روش های کلاسیک همانند استخراج با حلال های مایع سمی با مدت زمان عملیات زیاد مناسب تر است.

استخراج با دی اکسید کربن فوق بحرانی، آلفاتو کوفرول، آلوئه ورا، رویه پاسخ