مریم حمزه لو مقدم - دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مرکز تحقیقات طب سنتی و مفردات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
محمود مصدق - دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مرکز تحقیقات طب سنتی و مفردات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
فرزانه نقیبی - دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مرکز تحقیقات طب سنتی و مفردات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

مطالعات پیش بالینی اغلب به بررسی اثرات سایتوتوکسیک یک کاندیدای جدید دارویی تحت شرایط کنترل شده بر سلول هایی که در محیط های مغذی کشت داده شده اند می پردازد. دسترسی به تعداد زیادی از رده های سلولی سرطان انسان کمک مناسبی برای غربالگری اولیه به صورت برون تنی می باشد. در این راستا گیاه مصفای بیابانی (Inula grantiodes Boiss ) جهت ارزیابی اثر سایتوتوکسیک به صورت برون تنی و با استفاده از کشت سلولی مورد مطالعه قرار گرفته است. مصفای بیابانی متعلق به خانواده کامپوزیته بوده و گیاهی است پایا با قاعده سخت و برگچه چسبناک ، گل در این گیاه به شکل کاپیتول منفرد است. گیاه مصفای بیابانی در شنال شرقی میناب، اطراف بندر عباس، در منطقه نیمه بیابانی در جنوب شرقی چاه بهار ، جاسک و مناطق مشابه می روید. این گیاه توسط کارشناسان مرکز تحقیقات طب سنتی و مفردات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، از جزیره قشم حوالی بام قشم (ارتفاع از سطح دریا حدود 100 متر) جمع آوری شد. عصاره اتانلی گیاه تهیه شده و حاصل استخراج کلرفرمی عصاره جهت بررسی اثر سایتوتوکسیک (سمیت سلولی) به روش MTT بر رده های سلولی HepG2 ،MCF7، WEHI164 ،CACO2 و VERO (تهیه شده از انستیتو پاستور) مورد مطالعه قرار گرفت . IC50 فراکسیون کلرفرمی بر رده های سلولی VERO و WEHI 164 بیش از 100μg/ml بوده اما این فراکسیون در رده های سلولی HepG2 ، MCF7 و CACO2 به ترتیب با IC50 ا 79/1، 92/4 و 70/8μg/ml اثرات سایتوتوکسیک مناسبی نشان داد. با ادامه مطالعه امکان دستیابی به ترکیبات خالص فعال با اثر سایتوتوکسیک از گیاه فوق وجود دارد.

مصفای بیابانی، سایتوتوکسیک، MTT، رده سلولی